กรมควบคุมโรคเผยยังมีผู้สูงอายุไม่ได้รับวัคซีนเลยราว 2 ล้านคน เป็นกลุ่มเสี่ยงเมื่อติดเชื้ออาการจะรุนแรง เตือนใกล้สงกรานต์ยิ่งต้องระวัง! มช.แนะกลุ่มเสี่ยง 608 ควรฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นเข็ม 3 หรือเข็ม 4 ตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไป ส่วนแอนติบอดีสำเร็จรูป LAAB สามารถตอบสนองต่อโอมิครอนสายพันธุ์ BA.2.75 ได้
เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ สถาบันวัคซีนแห่งชาติ จัดเสวนาวิชาการออนไลน์ " ย้อนรอยโอมิครอนกับการใช้วัคซีนโควิด 19 เข็มกระตุ้นของประเทศไทย " โดยนพ.โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองอธิบดีกรมควบคุมโรค(คร.) กล่าวว่า ทั่วโลกผ่านพ้นการระบาดใหญ่ของโควิด-19แล้ว โดยในประเทศไทย ช่วงปี 2563-2564 ป่วย 2,223,435 ราย เสียชีวิต 21,698 คน ส่วนปี 2565 ที่เป็นช่วงของสายพันธุ์โอมิครอน ป่วย 2,498,373 ราย เสียชีวิต 11,896 คน อัตราเสียชีวิตค่อนข้างต่ำกว่าค่าเฉลี่ย ส่วนหนึ่งมาจากวัคซีนและมาตรการอื่นๆและช่วงนี้อัตราการติดเชื้อและเสียชีวิตต่ำสุดตั้งแต่มีการระบาดของโอมิครอน โดยอัตราป่วยสูงอยู่ในกลุ่มวัยทำงาน แต่อัตราป่วยตายสูงสุด คือกลุ่มอายุ 70 ปีขึ้นไป อยู่ที่ 4%
สถานการณ์การระบาดในปี 2566 สัปดาห์ที่ผ่านมา อัตราลดลงทุกกลุ่มทั้งผู้ป่วยเข้ารักษาในโรงพยาบาล 252 คน ผู้ป่วยปอดอักเสบ 122 คน ผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจ 78 คน และผู้เสียชีวิต 17 คน โดยผู้เสียชีวิตทั้งหมดยังเป็นกลุ่มผู้สูงอายุ โดยเป็นผู้ไม่ได้รับวัคซีนเลย 8 คน ได้รับเข็มหนึ่ง 1 คน เข็มสอง 3 คน และเข็มกระตุ้นเกิน 3 เดือน 5 คน
ความครอบคลุมการฉีดวัคซีนโควิด-19 ณ วันที่ 6 ก.พ.2566 มีการฉีดสะสมกว่า 146 ล้านโดส เป็นเข็มที่ 1 ครอบคลุม 82.81 % เข็มที่ 2 ครอบคลมุ 77.79 % เข็มที่ 3 ครอบคลุม 39.23 % เข็มที่ 4 ครอบคลมุ 9.44 % เข็มที่ 5 ครอบคลุม 1.48 % และเข็มที่ 6 ครอบคลุม 0.09 % ทั้งนี้ มีข้อมูลวิจัยยืนยันว่า การฉีดวัคซีน 100 ล้านโดสในประเทศไทย สามารถป้องกันการเสียชีวิตได้ถึง 490,000 คน
“ยังมีผู้สูงอายุที่ไม่ได้รับวัคซีนเลยราว 2 ล้านคน ซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยงที่เมื่อติดเชื้อแล้วอาการจะรุนแรงและเป็นกลุ่มอายุที่เสี่ยงมากขึ้นในตอนนี้ เพราะกลุ่มอายุอื่นเริ่มเลิกป้องกันตนเองแล้ว ยิ่งใกล้เทศกาลสงกรานต์ที่จะมีการไปหาผู้สูงอายุ จึงขอให้เข้ารับการฉีดวัคซีนตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข และในปี 2566 ยังเป็นการให้วัคซีนเข็มกระตุ้นป้องกันป่วยหนักและเสียชีวิตในประชากรทุกกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง และอยู่ระหว่างกรมและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหารือแนวทางการให้เป็นวัคซีนประจำปี เช่นเดียวกับ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่เน้นกลุ่มเสี่ยง ”นพ.โสภณกล่าว
ขณะที่ศ.เกียรติคุณ นพ.สุวัฒน์ จริยาเลิศศักดิ์ คณบดีคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวว่า ในการฉีดวัคซีนทางการแพทย์หวังผล 4 เรื่อง คือ ป้องกันการติดเชื้อ ลดการนอนรพ. ลดอาการป่วยรุนแรง และลดการตาย โดย 2 ข้อหลังสำคัญที่สุด ในช่วงโอมิครอนระบาด ทั้งนี้ จากการศึกษา เรื่อง ประสิทธิผลและการลดลงของภูมิคุ้มกันจากวัคซีนโควิด-19 สูตรผสม เข็มกระตุ้น 3 และ 4 ในช่วงการระบาดของไวรัสสายพันธุ์โอมิครอน โดยใช้ฐานข้อมูลระดีบพื้นที่ จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีงานวิจัย 2 ชิ้น
ชิ้นแรก วัคซีนสูตรผสม ช่วยลดโอกาสติดเชื้อโรคโควิด-19 โดยช่วงต.ค.-ธ.ค.2564 (ช่วงเดลตา) พบว่า วัคซีน 2 เข็ม ป้องกันการติดเชื้อ 63 % 3 เข็ม ป้องกันติดเชื้อ มากกว่า 95 % ส่วนช่วง ก.พ.-เม.ย.2565 (ช่วงโอมิครอน) วัคซีน 2 เข็ม ไม่ป้องกันการติดเชื้อ วัคซีน 3 เข็ม ป้องกันการติดเชื้อ 31 % และวัคซีน 4 เข็ม ป้องกันการติดเชื้อ 75%
“ พื้นที่จ.เชียงใหม่ ช่วงที่เดลตารระบาดมีผู้ป่วยราว 20,000 ราย เสียชีวิต 156 คน คิดเป็น 0.78 % ขณะที่ช่วงโอมิครอนระบาดมีผู้ติดเชื้อสูงถึง 3 แสนราย เสียชีวิต 175 คน คิดเป็น 0.06 % หรือการเสียชีวิตลดลง 13 เท่า อาจเนื่องจาก 2 เหตุผลสำคัญ คือ 1.เชื้อโอมิครอนความรุนแรงลดลง และ2.ประชากรในจ.เชียงใหม่ได้รับวัคซีนเข็มกระตุ้นที่ 3 และ 4 มากขึ้น ดังนั้น วัคซีนเข็มกระตุ้นในช่วงต้นปี 2565 จึงสำคัญมากในการลดเสียชีวิตและความรุนแรงในจ.เชียงใหม่”ศ.เกียรติคุณ นพ.สุวัฒน์กล่าว
และชิ้นที่ 2 วัคซีนช่วยลดความรุนแรงและการเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 โดยช่วงต.ค.-ธ.ค.2564 (ช่วงเดลตา) วัคซีน 2 เข็ม ลดรุนแรง/ตาย 89 % 3 เข็ม ลดรุนแรง/ตาย 100 % ส่วนช่วง ก.พ.-เม.ย.2565 (ช่วงโอมิครอน) วัคซีน 2 เข็ม ลดรุนแรง/ตาย 80 % 3 เข็ม ลดรุนแรง/ตาย 89 % และ 4เข็ม ลดรุนแรง/ตาย 100 %
สำหรับประสิทธิผลการลดอาการรุนแรงและการตายจะอยู่ได้นานกี่เดือน หลังรับเข็มกระตุ้น 3 หรือ 4 พบว่า ผู้ป่วยที่ได้รับวัคซีนกระตุ้นเข็ม 3 สูตรผสม ช่วงที่วัคซีนมีประสิทธิผลลดรุนแรง/ตายได้ดีที่สุด คือ 14-120 วันหลังเข็มสุดท้ายหรือ 4 เดือน อยู่ที่ 91-93 % หากเวลานานกว่า 120 วันขึ้นไป ประสิทธิผลเริ่มลดลง อยู่ที่ 77 % และถ้านานกว่า 180 วันหรือ 6เดือน จะลดลงเหลือ 68 %
“ประชากรในกลุ่มเสี่ยง 608 แนะนำให้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นเข็ม 3 หรือเข็ม 4 ตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไปหลังวันที่ฉีดเข็มสุดท้าย และจากการวิเคราะห์เปรียบเทียบประสิทธิผลของวัคซีนโควิดสูตรผสม เข็ม 3 หรือเข็ม 4 ไม่ว่าจะเป็นแอสตร้าเซนเนก้าหรือ mRNA พบว่า ประสิทธิผลในการลดอาการรุนแรงหรือตายได้ไม่แตกต่างกัน จึงสามารถเลือกฉีดชนิดใดได้ตามสมัครใจ”ศ.เกียรติคุณ นพ.สุวัฒน์ กล่าว
ด้าน นพ.วีรวัฒน์ มโนสุทธิ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค กล่าวว่า สำหรับการให้แอนติบอดีออกฤทธิ์ยาว หรือ Long-acting Antibodies : LAAB ซึ่งเป็นแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปที่ออกฤทธิ์ยาว ได้รับการอนุมัติขึ้นทะเบียนในประเทศไทย สำหรับการป้องกันก่อนการสัมผัสเชื้อก่อโรคโควิด-19 และการรักษาโควิด-19 โดบประสิทธิภาพในการป้องกัน จากผลการศกึษาพบว่าสามารถป้องกันแบบมีอาการได้ 82.8 % เมื่อติดตามไป 6 เดือน และประสิทธิภาพในการรักษา จากผลการศึกษาพบว่า สามารถลดความเสี่ยงในการเกิดโรครุนแรง หรือเสียชีวิตได้ 88 % ในกลุ่มที่ได้รับภายใน 3 วันหลังแสดงอาการ และลดความเสี่ยง 50 % ในกลุ่มที่ได้รับภายใน 7 วันหลังแสดงอาการ
“LAABสามารถตอบสนองต่อโอมิครอนสายพันธุ์ BA.2.75 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ระบาดหลักในประเทศไทย ยังคงความสามารถในการยับยั้งเชื้อโอมิครอน BA2.75 ได้เป็นอย่างดี เมื่อเทียบกับสายพันธุ์ดั้งเดิม แต่สายพันธุ์ตัวอื่นๆที่พบมากในต่างประเทศอาจจะลดประสิทธิภาพยับยั้งลง จึงยังเป็นประโยชน์ของการใช้โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง” นพ.วีรวัฒน์กล่าว
ทั้งนี้ ประเทศไทยมี LAAB ให้บริการประมาณ 2 แสนโดส ใช้ไปแล้วราว 52,669 คน และคงคลัง 137,572 โดส โดยกลุ่มเป้าหมายในการเข้ารับ ได้แก่ 1.กลุ่มเสี่ยง 607 ได้แก่ ผู้สูงอายุ และกลุ่มโรคเรื้อรัง 7 กลุ่มโรค ที่ยังไม่ได้รับวัคซีนหรือได้รับวัคซีนเข็มสุดท้ายตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไป 2.กลุ่มเสี่ยงสูงที่มีภาวะภูมิคุ้มกันต่ำหรือได้รับวัคซีนแต่ไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้เพียงพอ เช่น ผู้ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยโรคไตระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไต เป็นต้น และกรณีอื่นๆตามดุลยพินิจของแพทย์ที่ให้การรักษา
- 593 views
