มีรายงานข่าวอ้างอิงจากนักวิจัยจากคณะคณะแพทยศาสตร์เพเรลแมน (Perelman School of Medicine) แห่งมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย (University of Pennsylvania) ว่าในการทดสอบเบื้องต้น วัคซีนที่ใช้ mRNA ในขั้นตอนทดลองกับไวรัสไข้หวัดใหญ่ทั้ง 20 ชนิดที่รู้จัก ให้การป้องกันในวงกว้างจากสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ร้ายแรงอื่น ๆ และอาจใช้เป็นมาตรการสำหรับใช้ป้องกันในวงกว้างต่อการระบาดของไข้หวัดใหญ่ในอนาคต
วัคซีนแบบ "ปรับใช้ได้หลากหลาย" (multivalent) ซึ่งนักวิจัยอธิบายไว้ในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร Science ใช้เทคโนโลยี messenger ribonucleic acid (mRNA) แบบเดียวกับที่ใช้ในวัคซีน SARS-CoV-2 (วัคซีนโควิด-19) ของบริษัท Pfizer และบริษัท Moderna เทคโนโลยี mRNA ที่ช่วยให้เกิดวัคซีนโควิด-19 เหล่านั้นได้รับการบุกเบิกที่มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียนี่เอง การทดสอบในสัตว์ทดลองแสดงให้เห็นว่าวัคซีนช่วยลดอาการเจ็บป่วยและป้องกันการเสียชีวิตได้อย่างมาก แม้ว่าสัตว์จะได้รับเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ที่แตกต่างจากที่ใช้ในการทำวัคซีนก็ตาม
“แนวคิดในที่นี้คือการมีวัคซีนที่จะทำให้ผู้คนมีระดับความทรงจำของภูมิคุ้มกันพื้นฐานต่อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ต่างๆ เพื่อให้มีโรคและการเสียชีวิตน้อยลงมากเมื่อเกิดการระบาดใหญ่ของไข้หวัดใหญ่ครั้งต่อไป” Scott Hensley (PhD) ผู้เขียนการศึกษากล่าว ซึ่งเขาเป็นศาสตราจารย์ด้านจุลชีววิทยาที่คณะแพทยศาสตร์เพเรลแมน
Hensley และทีมห้องปฏิบัติการของเขาร่วมมือกันในการศึกษากับห้องปฏิบัติการของผู้บุกเบิกวัคซีน mRNA นั่นคือ Drew Weissman, MD, (PhD) ซึ่งเป็นศาสตราจารย์ในการวิจัยวัคซีนและผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยวัคซีนที่คณะแพทยศาสตร์เพเรลแมน
ทั้งนี้ Weissman เป็นแพทย์-นักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน รู้จักกันเป็นอย่างดีจากผลงานด้านชีววิทยาอาร์เอ็นเอ งานของเขาช่วยให้สามารถพัฒนาวัคซีน mRNA ที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งที่รู้จักกันดีที่สุดคือวัคซีนสำหรับโควิด-19 ที่ผลิตโดย BioNTech/Pfizer และ Moderna อันเป็นผลงานที่สร้างความสั่นสะเทือนไปทั่วโลก ตามรายงานใน The Washington Post นายแพทย์ Weissman ได้รับจดหมายจากผู้ชื่นชมจากทั่วโลก โดยขอบคุณเขาสำหรับผลงานของเขาที่ทำให้วัคซีนโควิด-19 เป็นไปได้ มีคนบอกว่า "คุณทำให้การกอดและความใกล้ชิดเป็นไปได้อีกครั้ง" และยังขอรูปภาพหรือลายเซ็นของเขาเป็นที่ระลึกด้วย
ไวรัสไข้หวัดใหญ่ทำให้เกิดการแพร่ระบาดเป็นระยะและมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก ที่รู้จักกันดีที่สุดคือการระบาดใหญ่ของ "ไข้หวัดใหญ่สเปน" ในปี 1918-19 ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปอย่างน้อยหลายสิบล้านคนทั่วโลก และไวรัสสายพันธุ์หนึ่งที่อาจก่อให้เกิดโรคระบาดในอนาคตคือสายพันธุ์ย่อย H5N1 ของไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิด A ที่ทำให้เกิดโรคได้
ตั้งแต่ปี 2009 ความพยายามในการพัฒนาวัคซีนส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปที่ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ H1N1 ณ เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2552 มีการทดลองทางคลินิกที่เป็นที่รู้จักมากกว่า 70 รายการเสร็จสิ้นหรือกำลังดำเนินอยู่สำหรับวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ระบาด ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2552 สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาได้อนุมัติวัคซีนป้องกันไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 H1N1 จำนวน 4 ชนิด และคาดว่าจะมีวัคซีนชุดแรกวางจำหน่ายภายในเดือนถัดไป
ไวรัสไข้หวัดใหญ่สามารถแพร่ระบาดในนก หมู และสัตว์อื่นๆ ได้ และโรคระบาดสามารถเริ่มต้นขึ้นได้เมื่อสายพันธุ์ใดสายพันธุ์หนึ่งเหล่านี้ข้ามมาสู่มนุษย์และได้รับการกลายพันธุ์ที่ปรับตัวได้ดีขึ้นสำหรับการแพร่กระจายในหมู่มนุษย์ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ในปัจจุบันเป็นเพียงวัคซีน "ตามฤดูกาล" ที่ป้องกันสายพันธุ์ที่เพิ่งแพร่ระบาด แต่คาดว่าจะไม่สามารถป้องกันสายพันธุ์ใหม่ที่กำลังแพร่ระบาดได้
กลยุทธ์ที่นักวิจัยของทีมคณะแพทยศาสตร์เพเรลแมนใช้คือการฉีดวัคซีนโดยใช้อิมมูโนเจน (immunogens) ซึ่งเป็นแอนติเจนชนิดหนึ่งที่กระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน จากเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่รู้จักทั้งหมด เพื่อนำไปสู่การป้องกันในวงกว้าง วัคซีนไม่คาดว่าจะให้ภูมิคุ้มกัน "ฆ่าเชื้อ" ที่ป้องกันการติดเชื้อไวรัสได้อย่างสมบูรณ์ การศึกษาใหม่แสดงให้เห็นว่าวัคซีนกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองของภูมิคุ้มกันด้านความจำที่สามารถเรียกคืนได้อย่างรวดเร็วและปรับให้เข้ากับไวรัสสายพันธุ์ใหม่ที่แพร่ระบาด ซึ่งช่วยลดการเจ็บป่วยที่รุนแรงและการเสียชีวิตจากการติดเชื้อได้อย่างมาก
“มันจะเปรียบได้กับวัคซีน SARS-CoV-2 mRNA รุ่นแรก ซึ่งมีเป้าหมายไปที่ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ดั้งเดิมจากเมืองอู่ฮั่น” Hensley กล่าว “เมื่อเทียบกับสายพันธุ์อื่นๆ ในภายหลัง เช่น Omicron วัคซีนดั้งเดิมเหล่านี้ไม่ได้ป้องกันการติดเชื้อไวรัสอย่างสมบูรณ์ แต่ยังคงให้การป้องกันที่คงทนต่อโรคร้ายแรงและการเสียชีวิต”
วัคซีนทดลอง เมื่อฉีดและนำเซลล์ของผู้รับไปใช้แล้ว จะเริ่มผลิตสำเนาของโปรตีนไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่สำคัญ โปรตีนเฮแมกกลูตินิน สำหรับสายพันธุ์ย่อยของเฮแมกกลูตินินของไข้หวัดใหญ่ทั้ง 20 ชนิด—H1 ถึง H18 สำหรับไวรัสไข้หวัดใหญ่ A และอีก 2 ชนิดสำหรับไข้หวัดใหญ่ B ไวรัส
“สำหรับวัคซีนทั่วไป การสร้างภูมิคุ้มกันต่อชนิดย่อยเหล่านี้ทั้งหมดจะเป็นความท้าทายที่สำคัญ แต่ด้วยเทคโนโลยี mRNA มันค่อนข้างง่าย” Hensley กล่าว
ในหนูทดลอง วัคซีน mRNA กระตุ้นแอนติบอดีในระดับสูง ซึ่งคงอยู่ในระดับสูงเป็นเวลาอย่างน้อยสี่เดือน และตอบสนองอย่างรุนแรงต่อเชื้อไข้หวัดใหญ่ทั้ง 20 ชนิดย่อย ยิ่งไปกว่านั้น วัคซีนดูเหมือนจะไม่ได้รับผลกระทบจากการสัมผัสเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ครั้งก่อน ซึ่งสามารถบิดเบือนการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต่อวัคซีนไข้หวัดใหญ่ทั่วไปได้ นักวิจัยสังเกตว่าการตอบสนองของแอนติบอดีในหนูนั้นรุนแรงและกว้าง ไม่ว่าสัตว์จะเคยสัมผัสกับไวรัสไข้หวัดใหญ่มาก่อนหรือไม่ก็ตาม
ปัจจุบัน Hensley และเพื่อนร่วมงานของเขากำลังออกแบบการทดลองทางคลินิกในมนุษย์ นักวิจัยมองเห็นว่าหากการทดลองเหล่านั้นประสบความสำเร็จ วัคซีนอาจมีประโยชน์ในการกระตุ้นให้เกิดความทรงจำเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันในระยะยาวต่อเชื้อไข้หวัดใหญ่ทุกชนิดในคนทุกกลุ่มอายุ รวมถึงเด็กเล็ก
“เราคิดว่าวัคซีนนี้สามารถลดโอกาสการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่อย่างรุนแรงได้อย่างมาก” เฮนสลีย์กล่าว
โดยหลักการแล้ว เขากล่าวเสริมว่ากลยุทธ์ mRNA แบบปรับใช้ได้หลากหลาย ประเภทเดียวกันนี้สามารถใช้กับไวรัสอื่นๆ ที่มีศักยภาพในการแพร่ระบาด รวมถึงไวรัสโคโรนา
ข้อมูลจาก
1. "Penn Scientists develop 20-subtype mRNA flu vaccine to protect against future flu pandemics". (24-NOV-2022). UNIVERSITY OF PENNSYLVANIA SCHOOL OF MEDICINE.
2. Johnson, Carolyn Y. (October 1, 2021). "A scientific hunch. Then silence. Until the world needed a lifesaving vaccine". The Washington Post.
3. "World Health Organization. Tables on the Clinical trials of pandemic influenza prototype vaccines. July 2009". WHO.int.
4. "US Food & Drug Administration. FDA Approves Vaccines for 2009 H1N1 Influenza Virus Approval Provides Important Tool to Fight Pandemic. 15 September 2009". FDA.gov.
- 963 views
