สธ.ห่วงหญิงตั้งครรภ์มีปัญหาขาดสารไอโอดีนกระทบเด็กสติปัญญาต่ำ

สธ. เผยเด็กไทยยังเสี่ยงเกิดปัญหาสติปัญญาต่ำ เนื่องจากพบหญิงตั้งครรภ์มีปัญหาขาดสารไอโอดีน ทำให้เซลล์สมองและระบบประสาทของเด็กในครรภ์เจริญเติบโตไม่เต็มที่ ให้สถานพยาบาลทุกแห่ง แจกยาเม็ดเสริมไอโอดีน เหล็ก และโฟลิก ให้หญิงตั้งครรภ์ทุกรายกินทุกวันตั้งแต่ตั้งครรภ์ถึงหลังคลอด 6 เดือน

นพ.ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข ให้สัมภาษณ์ว่า รัฐบาลได้กำหนดให้วันที่ 25 มิถุนายนของทุกปีเป็นวันไอโอดีนแห่งชาติ เพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการวินิจฉัยปัญหาและพระราชทานแนวทางการควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนให้ลดลงอยู่ในระดับที่ควบคุมได้ ซึ่งไอโอดีนเป็นสารที่จำเป็นต่อร่างกายในทุกกลุ่มวัย โดยเฉพาะในหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร เนื่องจากไอโอดีนเป็นสารสำคัญในการสร้างเซลล์สมองและระบบประสาทของทารกตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ถ้าแม่ขาดสารไอโอดีนจะมีผลให้เซลล์สมองเด็กสร้างได้ไม่เต็มที่ ระดับไอคิวจะลดลงได้ถึง 10-15 จุด อาจส่งผลให้เด็กไทยสติปัญญาด้อยกว่าประเทศอื่น หากแม่ขาดสารไอโอดีนมากๆ อาจทำให้แท้งลูก พิการแต่กำเนิด หรือปัญญาอ่อนที่เรียกว่าโรคเอ๋อได้

นพ.ณรงค์กล่าวต่อว่า จากการสุ่มสำรวจระดับไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์ทั่วประเทศล่าสุดในปี 2556 พบสัดส่วนหญิงตั้งครรภ์ที่มีค่ามัธยฐานไอโอดีนในปัสสาวะต่ำกว่า 150 ไมโครกรัมต่อลิตร ร้อยละ 51.3 ซึ่งถือเป็นพื้นที่ขาดสารไอโอดีนตามเกณฑ์องค์การอนามัยโลก หากแม่ขาดไอโอดีนลูกก็มีความเสี่ยงที่จะขาดสารไอโอดีนตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ดังนั้นจึงต้องมีการรณรงค์แก้ไขปัญหาอย่างต่อเนื่อง โดยกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายให้สถานพยาบาลในสังกัดทุกแห่ง จ่ายยาเม็ดวิตามินรวม ประกอบด้วยไอโอดีน ธาตุเหล็ก และโฟลิก ให้หญิงตั้งครรภ์ทุกรายกินวันละ 1 เม็ด ตั้งแต่ไปฝากครรภ์จนถึงหลังคลอดขณะให้นมบุตร 6 เดือน เพื่อให้เด็กได้รับแร่ธาตุที่สำคัญทั้ง 3 ชนิดนี้ผ่านทางน้ำนมแม่ เพื่อสร้างให้เด็กไทยมีไอคิวเกิน 100 จุดเทียบเท่ามาตรฐานสากล

นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า โดยทั่วไป ร่างกายของคนทุกวัยต้องการสารไอโอดีนเพื่อนำไปสร้างไทรอยด์ฮอร์โมน ซึ่งช่วยในการควบคุมการเผาผลาญอาหารในร่างกายให้เป็นไปตามปกติ การขาดไทรอยด์ฮอร์โมนเป็นระยะเวลานานๆ อาจทำให้เกิดโรคคอพอก ในกรณีผู้ใหญ่หากขาดไอโอดีนจะทำให้มีไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ เสี่ยงน้ำหนักตัวขึ้นง่าย เนื่องจากการเผาผลาญอาหารน้อย จะไม่กระตือรือร้น เกียจคร้าน อ่อนเพลีย เฉื่อยชา สมรรถนะการทำงานลดลง หากเกิดในวัยเรียนจะทำให้เฉื่อยชา เรียนไม่ทันเพื่อน หากขาดนานๆ จะทำให้ไอคิวลดลงด้วย หากขาดในช่วงที่เป็นทารกจะทำให้สมองเติบโตช้าเรียนรู้ช้า ตัวเล็กแคระแกรนโดยในแต่ละวันหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรต้องการไอโอดีน 250 ไมโครกรัม เด็กแรกเกิดถึง 5 ปีต้องการ 90 ไมโครกรัม เด็กอายุ 6-12 ปีต้องการ 120 ไมโครกรัม ส่วนวัยรุ่นและผู้ใหญ่ต้องการ 150 ไมโครกรัม

นพ.พรเทพกล่าวต่อว่า อาหารที่มีไอโอดีนสูง ได้แก่อาหารทะเลทั้งสัตว์และพืช เช่น ปลาทะเล กุ้งทะเล สาหร่ายทะเล เป็นต้น แต่เนื่องจากประชาชนส่วนใหญ่ไม่สามารถรับประทานอาหารทะเลได้ทุกวัน รวมทั้งร่างกายไม่สามารถเก็บสะสมไอโอดีนไว้ได้ จำเป็นต้องได้รับทุกวัน วันละน้อย กรมอนามัย จึงได้รณรงค์ส่งเสริมให้ผู้ประกอบการเสริมไอโอดีนลงไปในน้ำปลา น้ำเกลือปรุงรส ซีอิ้วที่ผลิตจากถั่วเหลือง และในเกลือ แม้ว่าจะเป็นเกลือทะเล เนื่องจากในเกลือทะเล 1 ช้อนชาจะมีไอโอดีนเพียง 20 ไมโครกรัม จึงจำเป็นต้องเสริมไอโอดีนด้วยเพื่อให้เพียงพอสำหรับความต้องการของคนปกติ รวมทั้งรณรงค์ให้ความรู้กับประชาชนในการเลือกใช้เครื่องปรุงรสที่เสริมไอโอดีน และรับประทานอาหารทะเลบ้างเป็นบางมื้อ เพื่อให้ร่างกายได้รับไอโอดีนทุกวัน วันละน้อย

ทั้งนี้ ในวันที่ 25 มิถุนายน 2557 กรมอนามัยจะจัดกิจกรรมรณรงค์ เนื่องในวันไอโอดีนแห่งชาติที่สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) ตั้งแต่เวลา 12.00 น.เป็นต้นไป มีกิจกรรมมากมาย เช่น สาธิตส้มตำไอโอดีน ซึ่งเป็นอาหารยอดฮิตของชาวไทยและต่างชาติ แจกเอกสารให้ความรู้และผลิตภัณฑ์ เสริมไอโอดีนแก่ประชาชน ฟรี