'สธ.'เตือนนักท่องเที่ยวป่า นอนเต็นท์ระวัง'ไรอ่อน'

กระทรวงสาธารณสุขเตือน'นักท่องเที่ยว' กางเต็นท์ท้าลมหนาวในป่า ระวัง'ไรอ่อน'กัดในร่มผ้า เสี่ยงเป็น'โรคสครับไทฟัส' เผยปีนี้พบป่วยแล้ว 9,729 ราย เสียชีวิต 7 ราย

นพ.ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ให้สัมภาษณ์ว่า ในช่วงฤดูหนาว ประชาชนมักนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวในพื้นที่ ที่มีอากาศหนาวเย็น สูดอากาศ และชมความงามธรรมชาติจำนวนมาก สำหรับเรื่องที่ สธ.เป็น ห่วงและต้องเน้นย้ำให้ประชาชนที่ชื่นชอบการเที่ยวป่าก็คือ การระมัดระวังตัวไรอ่อน (chigger) กัด ซึ่งมักเกิดขึ้นโดยบังเอิญ ไรชนิดนี้ทำให้เกิด โรคเรียกว่าโรคสครับไทฟัส (Scrub typhus) หรือไข้รากสาดใหญ่ โดยตัวไรอ่อนจะอาศัยอยู่ในขนของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก เช่น หนู กระแต กระจ้อน เมื่อกัดคนจะปล่อยเชื้อที่เรียกว่า ริกเก็ตเซีย (Rickettsia) เข้าสู่คน อวัยวะ ที่ตัวไรอ่อนมักจะเข้าไปกัดคือ ในบริเวณร่มผ้า เช่น อวัยวะสืบพันธุ์ ขาหนีบ เอว ลำตัวบริเวณใต้ราวนม รักแร้ ซึ่งมักพบมากในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว

"หลังถูกไรอ่อนกัดประมาณ 10-12 วัน จะมี อาการป่วยคือ มีไข้สูง ตัวร้อนจัด หนาวสั่น ปวดศีรษะบริเวณขมับและหน้าผากอย่างรุนแรง อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตัว ปวดกระบอกตา มีอาการไอแห้งๆ ผู้ป่วยร้อยละ 30-40 จะพบแผลคล้ายถูกบุหรี่จี้ (eschar) ที่บริเวณที่ถูกไรอ่อนกัด ลักษณะมีสีแดงคล้ำเป็นรอยบุ๋ม ไม่คัน ซึ่งถือว่าเป็นลักษณะเฉพาะของโรคนี้ ผู้ป่วยร้อยละ 20 อาจมีอาการแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบ สมองอักเสบ อาจเสียชีวิตได้ โดยพื้นที่ที่พบผู้ป่วยโรคสครับไทฟัสมากที่สุดได้แก่ ภาคเหนือ รองลงมา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ" นพ.ณรงค์กล่าว และว่า ขณะนี้ ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน แต่มียารักษาให้หายได้ จึงแนะนำให้ประชาชนที่จะไปท่องเที่ยวตั้งแคมป์ไฟ กางเต็นท์นอนในป่า ควรทำบริเวณค่ายพักให้โล่งเตียน หลีกเลี่ยงการนั่งและนอนบนพื้นหญ้า บริเวณพุ่มไม้ ป่าละเมาะ แต่งกายให้มิดชิด ควรใส่รองเท้า สวมถุงเท้าหุ้มปลายขากางเกง ใส่เสื้อแขนยาวปิดคอ และเหน็บชายเสื้อเข้าในกางเกง ทายาป้องกันแมลงกัดตามแขนขา การทาครั้งหนึ่งจะออกฤทธิ์ป้องกันได้นาน 4 ชั่วโมง และให้รีบอาบน้ำให้สะอาดหลังออกจากป่า  เสื้อผ้าที่สวมใส่ซักให้สะอาดทันที

ด้าน นพ.โสภณ เมฆธน อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า ไรอ่อนมีขนาดเท่าปลายเข็มหมุด มีสีส้มอมแดง มองเห็นด้วยตาเปล่า อาศัยอยู่ตามพื้นดินบริเวณที่ชุ่มชื้น มีใบไม้ ใบหญ้าปกคลุม ไรอ่อน จะต้องกินน้ำเลี้ยงเซลล์ของสัตว์หรือคน จึงจะเจริญเติบโตเป็นไรแก่ ในปีนี้ ตั้งแต่เดือนมกราคมตุลาคม ทั่วประเทศมีรายงานผู้ป่วยโรคสครับไทฟัส 9,729 ราย เสียชีวิต 7 ราย ภาคเหนือมีผู้ป่วยมากที่สุด 5,229 ราย ส่วนใหญ่มักจะเป็นจังหวัดที่มีป่าเขา รองลงมาคือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 3,121 ราย ภาคใต้ 1,204 ราย และภาคกลาง 175 ราย ผู้ป่วยเกือบร้อยละ 90 อาศัยในเขตชนบท ทั้งนี้หลังกลับจากท่องเที่ยวภายใน 2 สัปดาห์ หากมีอาการป่วย ควรรีบไปพบแพทย์ทันที