คนครึ่งล้านเสียโอกาสรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่

สิทธิการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ซึ่งเป็นสิทธิอันพึงได้รับของประชาชน กำลังถูกลิดรอนหรือไม่?ปี 2556 กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กำหนดกรอบการดำเนินการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลใน 8 กลุ่มเสี่ยง รวมทั้งสิ้น 14 สัปดาห์ โดยระหว่างวันที่ 27 พ.ค.-30 ก.ย. ต้องกระจายวัคซีนกว่า 3 ล้านโดสให้แล้วเสร็จ แต่ปัจจุบันล่วงเข้าสู่สัปดาห์ที่ 6 แล้ว กลับปรากฏข้อบกพร่องของนโยบาย

การจัดซื้อวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลแบ่งออกเป็น 2 ส่วน หนึ่งคือกรมควบคุมโรค สธ. จะจัดซื้อ 4.6 แสนโดส ฉีดให้กับบุคลากรทางการแพทย์ทั่วประเทศ อีกหนึ่งคือสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) หรือกองทุนบัตรทอง จะซื้อรวม 3 ล้านโดส ฉีดให้ประชาชนในกลุ่มเสี่ยง

ทว่าสิ่งที่เกิดขึ้นคือ จนถึงขณะนี้ สธ.ยังไม่ได้จัดซื้อวัคซีนสักโดส หนำซ้ำยังเบียดบังวัคซีนในส่วนของประชาชนไปฉีดให้บุคลากรทางการแพทย์

ข้อมูลสถานการณ์วัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลทั้งหมดของ สปสช. ระบุว่า มีการจัดซื้อทั้งสิ้น 3 ล้านโดส คิดเป็น 100% ในจำนวนนี้สำรองไว้ที่ส่วนกลาง1.9 แสนโดส หรือ 6.56% และอีก 2.8 ล้านโดสหรือ 93.54% จัดสรรลงหน่วยบริการ

ผลการดำเนินงานตลอด 6 สัปดาห์ ได้ฉีดให้ประชาชนแล้ว 6.8 แสนคน หรือ 22.82% ของจำนวนวัคซีนทั้งหมด และได้ฉีดให้กับบุคลากรทางการแพทย์ 6.5 หมื่นคนคิดเป็น 2.19% ของวัคซีนสำหรับประชาชน

เบื้องต้น กรมควบคุมโรค ยืนยันว่าจะจัดส่งวัคซีนให้หน่วยบริการสำหรับฉีดให้กับบุคลากรทางการแพทย์จำนวน 4.6 แสนโดส แต่ขณะนี้ยังอยู่ระหว่างขั้นตอนการพิจารณาจัดซื้อเท่านั้น

ขณะที่ สปสช.ถอดบทเรียน 6 สัปดาห์แรก พบว่าปัญหาจากที่กรมควบคุมโรคไม่ได้จัดส่งวัคซีนสำหรับบุคลากร ทำให้หน่วยบริการบางแห่งนำวัคซีนของประชาชนไปให้กับบุคลากรทางการแพทย์ก่อน

นพ.ประทีป ธนกิจเจริญ รองเลขาธิการ สปสช.อธิบายว่า ด้วยระบบราชการของ สธ.ทำให้การจัดซื้อวัคซีนล่าช้า เป็นเหตุให้ต้องมาหยิบยืมจาก สปสช.ไปใช้ ซึ่งแน่นอนว่าประชาชนในพื้นที่จะได้รับผลกระทบกล่าวคือการส่งวัคซีนลงพื้นที่จะแบ่งออกเป็น 2 รอบเมื่อส่งรอบแรกไปก็จะถูกนำไปฉีดให้บุคลากรทางการแพทย์ก่อน ประชาชนก็จะได้รับวัคซีนไม่ตรงตามเป้า

อย่างไรก็ตาม เมื่อสธ.สามารถจัดซื้อมาแล้ว ก็จะส่งคืนมาให้ สปสช. ซึ่งก็ทำให้เพียงพอต่อการให้บริการในช่วงท้ายโครงการ ดังนั้นทางออกที่ดีที่สุดคือควรมีการจัดซื้อรวมกันที่ สปสช.

นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค ยืนยันว่า ทั่วประเทศมีวัคซีนเพียงพอ ไม่ขาดแคลนอย่างแน่นอน โดยปัจจุบัน สธ.หยิบยืมมาจากสปสช.เพื่อฉีดให้บุคลากรบ้างเนื่องจากอยู่ระหว่างขั้นตอนการจัดซื้อตามระเบียบราชการอีก 4 แสนโดสอย่างไรก็ตามทั่วประเทศมีวัคซีนถึง 3 ล้านโดส แต่ขณะนี้คนมาฉีดเพียง 1 ใน 3 เท่านั้น จึงยังต้องเร่งประชาสัมพันธ์ให้มาฉีดมากขึ้น

"มั่นใจได้ว่าวัคซีนเพียงพอต่อความต้องการ ถ้าหมดก็ซื้อเติมไปเรื่อยๆยืนยันว่าผมเกาะติดเรื่องนี้มาตลอด ยายังมีเหลือเฟือ มากพอสำหรับฉีดกลุ่มเป้าหมายอย่างแน่นอน"นพ.พรเทพ ระบุทั้งนี้ แนวปฏิบัติตามที่องค์การอนามัยโลก (ดับเบิ้ลยูเอชโอ) แนะนำคือ บุคลากรด้านสาธารณสุขจะต้องมีความพร้อมก่อนให้บริการประชาชน ดังนั้นกลุ่มคนเหล่านี้จำเป็นอย่างยิ่งที่จะได้รับวัคซีน

คำถามคือ สธ.ควรจะจัดซื้อวัคซีนมาฉีดให้บุคลากรก่อนเข้าสู่ช่วงการระบาดของโรคใช่หรือไม่ ดีกว่ามาเบียดบังจนประชาชนร่วม 5 แสนคนต้องเสียโอกาส

ที่มา: หนังสือพิมพ์โพสต์ทูเดย์ วันที่ 11 กรกฎาคม 2556