บอร์ด สปสช. เห็นชอบ “ข้อเสนอพัฒนาระบบมาตรฐานและคุณภาพของนโยบายล้างไต จากบอร์ดควบคุมฯ” เพิ่มสัดส่วนผู้ป่วยล้างไตผ่านช่องท้องรายใหม่ ร้อยละ 50 นำนโยบาย PD First กลับมาใช้โดยเน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง และให้ควบคุมค่าบริการผู้ป่วยไตวายเรื้อรังหลังมีแนวโน้มเพิ่มสูงต่อเนื่อง
เมื่อวันที่ 17 พ.ย. 2567 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เปิดเผยว่า ในการประชุมคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ด สปสช.) เมื่อวันที่ 4 พ.ย. 67 ที่ผ่านมา มีมติเห็นชอบในหลักการ “ข้อเสนอการพัฒนาระบบมาตรฐานและคุณภาพของนโยบายล้างไต ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง 30) จากคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข”
ทั้งนี้ รายละเอียดข้อเสนอดังกล่าวเป็นการเห็นชอบทั้งการเพิ่มสัดส่วนบริการล้างไตทางช่องท้องในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายรายใหม่ให้ได้อย่างน้อยร้อยละ 50 การควบคุมค่าบริการผู้ป่วยไตวายเรื้อรังให้ไม่เกินร้อยละ 12 ของงบประมาณบัตรทองในระยะเวลา 5 ปี, หรือไม่เกินร้อยละ 15 ในระยะเวลา 10 ปี, และการลดจำนวนผู้ป่วยไตวายเรื้อรังรายใหม่ที่เลือกวิธีล้างไตให้ต่ำกว่าจำนวน 1.6 แสนรายในระยะเวลาเวลา 10 ปี โดยการป้องกันและการชะลอไตวายเรื้อรังในระยะยาว
พร้อมกันนี้ บอร์ด สปสช. ยังเห็นชอบให้นำ “นโยบายล้างไตทางช่องท้องวิธีแรก” (PD First) กลับมาใช้และให้ดำเนินการโดยทันที เนื่องจากตั้งแต่ปี 2565 จากการติดตามข้อมูลผู้ป่วยล้างไตในระบบพบว่า มีผู้ป่วยฟอกไตมีจำนวนเพิ่มขึ้น ขณะที่ผู้ป่วยล้างไตผ่านช่องท้องมีจำนวนลดลด โดยข้อมูลการเสียชีวิตพบว่า ผู้ป่วยฟอกไตมีอัตราเสียชีวิตเพิ่มขึ้นอย่างมาก ประมาณ 5,500 คนในช่วง 2 ปี ถือว่าเป็นจำนวนมากกว่าที่ควรจะเป็น ขณะที่การล้างไตผ่านช่องทางอัตราการเสียชีวิตยังคงเดิม
ขณะที่ด้านการใช้ทรัพยากรดูแล ผู้ป่วยฟอกไตใช้ทรัพยากรการดูแลที่มากกว่าผู้ปวยล้างไตผ่านช่องท้อง จะส่งผลให้ค่าบริการบำบัดทดแทนไตในระบบเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 9 ของงบประมาณบัตรทองในปัจจุบัน เป็นร้อยละ 20 และร้อยละ 30 ในอีก 5 ปี และ 10 ปีข้างหน้า นอกจากนี้ บอร์ด สปสช. ยังกำหนดให้งบบริการบำบัดทดแทนไตเป็นแบบปิด (Global Budget) เช่น กำหนดวงเงินให้ไม่เกินร้อยละ 10 ของงบจัดบริการของกองทุนบัตรทอง ในปีงบประมาณ 2568 ฯลฯ ทั้งหมดนี้เพื่อให้ระบบการดูแลผู้ป่วยไตวายเรื้อรังมีความยั่งยืน
ด้าน นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า ในวันดังกล่าว ที่ประชุมบอร์ด สปสช. ยังมีมติ ให้ สปสช. ดำเนินการ ทั้งการพัฒนาและขยายขีดความสามารถการให้บริการตามนโยบาย PD First อย่างเร่งด่วน พร้อมกับกำหนดให้มีระบบตรวจสอบความเหมาะสมของผู้ป่วยก่อนรับการบำบัดทดแทนไต ที่เรียกว่า Pre-Authorization ที่ยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง โดยได้รับบริการล้างไตที่เหมาะสมกับผู้ป่วย การพัฒนาระบบข้อมูลและเชื่อมโยงกับระบบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพบริการและสนับสนุนระบบการกำกับติดตาม
“การนำ PD First กลับมาใช้ทันที ไม่ได้หมายความว่าจะบังคับให้ผู้ป่วยทุกคนต้องล้างไตผ่านช่องท้อง โดยผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดจริงๆ ยังไงก็ต้องได้รับการบำบัดทดแทนไตที่เหมาะสม อีกวันนี้ที่เราพูดเรื่องล้างไตผ่านช่องท้อง บริบทไม่เหมือนในอดีตที่ให้ผู้ป่วยล้างไตเอง 4 รอบต่อวัน แต่มีทางเลือกการล้างไตผ่านช่องท้องด้วยเครื่องล้างไตอัตโนมัติ (APD) ที่ผู้ป่วยทำการล้างไตเองในช่วงกลางคืนได้ ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี เพราะกลางวันสามารถทำงานได้ปกติ” นพ.จเด็จกล่าว
- 39 views
