ในช่วงเทศกาลปีใหม่ 2563 ที่ผ่านมา มี 2 ความเคลื่อนไหวในธุรกิจเครื่องดื่มที่น่าสนใจ คือ การที่ห้างสรรพสินค้า Central World ประกาศเลิกจัดลานเบียร์ที่เคยมีการจัดมาต่อเนื่องกว่า 20 ปี และการเกิดขึ้นของ “ลานนม” ซึ่งมีการจัดขึ้นเป็นครั้งแรกที่บริเวณ สามย่าน มิตรทาวน์ อีกหนึ่งแหล่งรวมตัวของคนรุ่นใหม่ใจกลางกรุง [1-3]

การหายไปของลานเบียร์และการเกิดขึ้นของลานนมเป็นการตัดสินใจของภาคธุรกิจเอง เป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงความซบเซาของธุรกิจเกี่ยวกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ทั้งยังสะท้อนค่านิยมและทัศคติของสังคมในปัจจุบันว่า การสังสรรค์โดยการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงเทศกาล อาจไม่ใช่วิธีการใช้เวลาว่างในช่วงวันหยุดพักผ่อนที่เป็นที่นิยมอีกต่อไป ซึ่งคำสัมภาษณ์ของ ดร.ณัฐกิตติ์ ตั้งพูลสินธนา [1] ผู้บริหาร บริษัท เซ็นทรัลพัฒนา จำกัด (มหาชน) ถึงกรณีเลิกจัดลานเบียร์ตอกย้ำความเปลี่ยนแปลงนี้ได้เป็นอย่างดี

“ทุกวันนี้คนไม่ได้กินเบียร์ที่ลานเบียร์แล้ว โลกเปลี่ยนไปจากเดิมแล้วเปลี่ยนเร็วมาก เราไม่สามารถทำอะไรเดิม ๆ ได้ แต่จำเป็นต้องปรับให้ทันผู้บริโภคเพื่อให้เรายังเป็นที่ที่ผู้บริโภคเลือกจะมาอยู่เสมอ”

ก่อนหน้านี้ การสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่และการดื่มสุราของประชากรในปี พ.ศ. 2560 ซึ่งเป็นการสำรวจที่ใช้อ้างอิงจำนวนผู้ดื่มแอลกอฮอล์ของประเทศไทย พบว่า มีผู้ดื่มปัจจุบัน (current drinker) ในสัดส่วน 28.4% ลดลงจากการสำรวจครั้งก่อนหน้า (ปี 2557) ถึง 3.9% ถือเป็นสัดส่วนที่ต่ำที่สุดในรอบกว่า 15 ปี [4]

ล่าสุด ข้อมูลอุบัติเหตุและกรณีเมาแล้วขับในช่วง 7 วันอันตรายเทศกาลปีใหม่ 2563 พบว่า จำนวนอุบัติเหตุ ผู้บาดเจ็บ เสียชีวิต และสัดส่วนของการดื่มแล้วขับของปีใหม่ 2563 เป็นตัวเลขต่ำที่สุดตั้งแต่ปี 2559 เป็นต้นมา [5] โดยมี จำนวนอุบัติเหตุ 3,421 ครั้ง (ลดลง 9.8% จากปีก่อนหน้า) ผู้บาดเจ็บ 3,499 ราย (ลดลง 10.1% จากปีก่อนหน้า) ผู้เสียชีวิต 373 ราย (ลดลง 19.4% จากปีก่อนหน้า) และสัดส่วนของการดื่มแล้วขับ 32.7% (ลดลงจาก 40.4% ในปีก่อนหน้า) ข้อมูลความสูญเสียในช่วงเทศกาลปีใหม่ที่ลดลงนี้ มาพร้อมกับการหายไปของลานเบียร์ การเกิดขึ้นของกิจกรรมทางเลือก เช่น ลานนม ทั้งยังสอดคล้องกับข้อมูลสถิติจำนวนผู้ดื่มที่ลดลง

แม้ความเชื่อที่ว่า ไม่ว่าจะใช้มาตรการอย่างไร ควบคุมอย่างไร ห้ามอย่างไร ก็ไม่สามารถลดการดื่มแอลกอฮอล์ได้ ยังเป็นความเชื่อที่แพร่หลายอยู่ในสังคม การตัดสินใจของภาคธุรกิจ เช่น การเลิกจัดลานเบียร์ การเกิดขึ้นของกิจกรรมทางเลือก (ลานนม) ประกอบกับสถิติจำนวนผู้ดื่มที่ลดลง และการลดลงของปัญหาเมาแล้วขับในเทศกาลปีใหม่นั้น สอดคล้องกันจนยากที่จะเชื่อได้ว่าเป็นเพียงแค่ความบังเอิญ ทั้งหลายเหล่านี้เป็นเครื่องบ่งชี้ถึงความนิยมต่อการดื่มแอลกอฮอล์ที่เสื่อมถอยลงในสังคมยุคปัจจุบัน และบ่งชี้ว่ามาตรการต่าง ๆ ของรัฐ รวมทั้งการรณรงค์ที่ผ่านมาสามารถเปลี่ยนทัศนคติ พฤติกรรมการดื่มแอลกอฮอล์ และผลกระทบจากการดื่มของคนไทยได้จริง  

ผู้เขียน : ผศ.ดร.นพ.อุดมศักดิ์ แซ่โง้ว ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยระบบสุขภาพและการแพทย์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

References

1.ปิดตำนาน “ลานเบียร์” หน้าเซ็นทรัลเวิลด์ [https://www.thansettakij.com/content/412245]

2.ลานเบียร์ out ไปแล้ว!!! ยุคนี้ต้อง ‘ลานนม’ อีเว้นท์คอนเซ็ปต์ใหม่ ตอบเทรนด์คนรักสุขภาพ [https://www.marketingoops.com/news/milk-event-new-concept/]

3.“ลานเบียร์” ไม่ Cool แล้ว เซ็นทรัลประกาศ ไม่มีลานเบียร์ครั้งแรกในรอบ 20 ปี [https://www.brandbuffet.in.th/2019/10/no-more-beer-garden-at-ctw/]

4.สาวิตรี อัษณางค์กรชัย: ข้อเท็จจริงและตัวเลข เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย พ.ศ. 2559-2561; 2562.

5.ภาพรวมสถิติอุบัติเหตุ [http://122.155.1.141/in.integrated-8.196/#s]