สธ.ขยาย ‘ศูนย์พึ่งได้’ ไปยัง รพ.สต. 9,750 แห่ง ในปี 2560

กระทรวงสาธารณสุข พร้อมขยายศูนย์พึ่งได้ไปยัง รพ.สต. 9,750 แห่ง ภายในปี 2560 พร้อมพัฒนาแนวทางปฏิบัติโครงการคุ้มครองเด็กและสตรี พัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ ทักษะในการให้การปรึกษาเยียวยาเด็กและสตรีที่ถูกกระทำรุนแรง ชี้สาเหตุส่วนใหญ่มาจากสัมพันธภาพในครอบครัว เช่น การนอกใจ ทะเลาะหึงหวงของคู่สมรส

นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2542 กำหนดให้เดือนพฤศจิกายนของทุกปีเป็นเดือนรณรงค์เพื่อยุติความรุนแรงต่อเด็กและสตรี ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขรับนโยบายดังกล่าวไปดำเนินการ โดยสั่งการให้โรงพยาบาลในสังกัดจัดตั้งศูนย์ฯ ดังกล่าวขึ้น ตั้งแต่ปี 2543 และขยายให้ครอบคลุมโรงพยาบาลศูนย์ และโรงพยาบาลทั่วไป ในปี 2547 และใช้ชื่อว่า “ศูนย์พึ่งได้” มีบทบาทในการให้ความช่วยเหลือเด็กและสตรีที่ถูกกระทำรุนแรงอย่างครบวงจร ครอบคลุมด้านการแพทย์และสาธารณสุข ด้านกฎหมายและด้านสวัสดิการสังคม

ในปี 2560 กระทรวงสาธารณสุขมีแผนดำเนินการ ดังนี้

1.ขยายบริการศูนย์พึ่งได้ไปยังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลอีก 9,750 แห่ง ให้เป็นหน่วยรับแจ้งเหตุ คัดกรองและส่งต่อผู้ที่ประสบปัญหา 

2.ขยายโครงการการพัฒนาแนวทางการปฏิบัติงานคุ้มครองเด็กของหน่วยงานด้านสาธารณสุข และแนวทางการส่งต่อในเครือข่ายระดับจังหวัดไปในสถานบริการทั้ง 12 เขตสุขภาพ 

3.พัฒนาแนวทางการประเมินอายุเด็กทางคดี มีแนวทางในการตรวจประเมินอายุเด็กที่เป็นมาตรฐาน น่าเชื่อถือ เป็นที่ยอมรับของหน่วยงานทางด้านสาธารณสุขและกระบวนการยุติธรรม โดยเฉพาะการดำเนินงานตาม พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ พ.ศ.2551

4.พัฒนาศักยภาพบุคลากร ให้มีความรู้ ทักษะในการให้การปรึกษาแบบฟื้นฟูอำนาจและศักยภาพ เพื่อช่วยเหลือผู้ที่ประสบปัญหาให้สามารถก้าวข้ามจากสภาพปัญหา ฟื้นฟูและเยียวยาเด็กและสตรีที่ถูกกระทำรุนแรง รวมถึงผู้ที่ได้รับผลกระทบและครอบครัว

5.จัดทำแผนยุทธศาสตร์บูรณาการการพัฒนาระบบบริการศูนย์พึ่งได้ในประเทศไทย โดยสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน

ปัจจุบัน มี “ศูนย์พึ่งได้” ในโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขทุกแห่ง จำนวน 829 แห่ง แบ่งเป็น โรงพยาบาลศูนย์/ทั่วไป จำนวน 116 แห่ง โรงพยาบาลชุมชน 723 แห่ง ผลการดำเนินงานตั้งแต่ปี 2547-2558 พบว่ามีเด็กและสตรีที่ถูกกระทำรุนแรงมารับบริการ จำนวนทั้งสิ้น 206,244 ราย เป็นเด็ก 108,933 ราย และสตรี 97,291 ราย โดยในเด็กมีสาเหตุมาจากการปล่อยปละละเลยของครอบครัว ขาดการดูแลอย่างเหมาะสมจนเป็นเหตุให้เด็กถูกกระทำรุนแรงทางเพศมากที่สุด ส่วนในสตรีมีสาเหตุมาจาการหึงหวงทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกายกัน และจากข้อมูลล่าสุดในปี 2559 มีผู้มารับบริการที่ศูนย์พึ่งได้ จำนวน 22,850 ราย 63 ราย/วัน หรือ 3 คน/ชม. ปัจจัยส่วนใหญ่มาจากสัมพันธภาพในครอบครัว ได้แก่ การนอกใจ ทะเลาะหึงหวงของคู่สมรส การใช้สารกระตุ้น เช่น การดื่มสุรา การใช้สารเสพติดและสื่อลามก และสภาพแวดล้อม ได้แก่ ความใกล้ชิด โอกาสเอื้ออำนวย