ผู้ป่วยวัณโรคในไทยเพิ่มสูงขึ้น แต่เข้าถึงการรักษาแค่ 60%

รมว.สธ.เผยสถานการณ์วัณโรค พบปัญหาผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาครบทุกคน และไทยมีแนวโน้มพบผู้ป่วยรายใหม่สูงขึ้น ปี 2556 มีประมาณ 113,900 ราย แต่ขึ้นทะเบียนรักษาเพียง 67,000 ราย หรือแค่ 60 % พบผู้ป่วยรายใหม่ ดื้อยา 2 % และรายเก่า 19 % สธ.เน้นหนัก 3 ยุทธศาสตร์ ค้นให้พบ จบด้วยหาย พัฒนาเครือข่ายและระบบดูแล เพื่อลดป่วย ลดตาย ลดขาดยา ป้องกันเชื้อดื้อยา ตัดการแพร่เชื้อ ตั้งเป้าไทยปลอดวัณโรค

วันนี้ (8 กรกฎาคม 2558) ที่ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ คอนเวนชั่น กทม. พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษ เป็นประธานเปิดการประชุมสัมมนาวิชาการวัณโรคและโรคระบบทางการหายใจระดับชาติ ประจำปี2558 จัดโดยกรมควบคุมโรค ร่วมกับสมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เพื่อเพิ่มพูนองค์ความรู้ทางเทคโนโลยี สร้างทิศทางการดำเนินงานและเครือข่ายการรักษาวัณโรคแก่นักวิชาการและบุคลากรสาธารณสุข

ศาสตราจารย์เกียรติยศ นพ.สงคราม ทรัพย์เจริญ ประธานกรรมการกลาง สมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวว่า สมาคมปราบวัณโรคฯ เป็นองค์กรแรกของประเทศที่ต่อสู้กับวัณโรค และในวาระครบ 80 ปี สมาคมจึงร่วมจัดประชุมสัมมนาวิชาการ เพื่อระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสองพระองค์ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตั้งแต่ปีพ.ศ.2478 จนถึงรัชกาลปัจจุบัน และเพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จมหิตลาธิเบศ อดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนกที่ทรงเป็นผู้ริเริ่มงานควบคุมวัณโรค ในประเทศไทย ทรงมีพระราชดำริให้ตั้งสมาคมนี้ การประชุมนี้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การแก้ปัญหาวัณโรคดื้อยาหลายขนาน ความก้าวหน้าด้านการวินิจฉัยและรักษาวัณโรค

ด้าน ศ.นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ปัญหาขณะนี้ คือ ผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาครบทุกคน องค์การอนามัยโลกรายงานว่า มีผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ปีละ 9 ล้านราย แต่เข้าถึงการรักษาเพียง 6 ล้านราย ในประเทศไทยมีแนวโน้มพบผู้ป่วยรายใหม่สูงขึ้น ในปี 2556 มีจำนวนประมาณ 113,900 ราย แต่ขึ้นทะเบียนรักษาเพียง 67,000 ราย คิดเป็นร้อยละ 60 และยังพบว่ามี ผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ ดื้อยาหลายขนานร้อยละ 2 และผู้ป่วยรายเก่าพบร้อยละ19 ค่ารักษาสูงกว่าเดิมเกือบร้อยเท่า เป็นหลักแสนถึงหลักล้านบาท กระทรวงฯ จึงจำเป็นต้องเร่งแก้ไข ไม่ให้โรคแพร่ระบาด ตามแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติ พ.ศ. 2558-2562 เน้นหนัก 3 ยุทธศาสตร์ คือ ค้นให้พบ จบด้วยหาย พัฒนาเครือข่ายและระบบดูแล เพื่อลดป่วย ลดตาย ลดขาดยา และป้องกันเชื้อดื้อยา มีเป้าหมายลดอัตราผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ลงร้อยละ 20 จาก 170 ต่อแสนประชากรให้เหลือ 136 ต่อแสนประชากร ผู้ป่วยวัณโรคทุกคนจะได้รับการรักษาฟรี การรักษาจะช่วยตัดการแพร่เชื้อไปสู่คนรอบข้าง

นพ.สุรเชษฐ์ สถิตนิรามัย รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ในการค้นหาผู้ป่วยตามยุทธศาสตร์ “ค้นให้พบ” นั้น เน้นหนักให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ค้นหากลุ่มเสี่ยงตั้งแต่ยังไม่มีอาการ มี 8 กลุ่ม ได้แก่ 1.ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยวัณโรคเกือบครึ่งเป็นผู้สูงอายุ มีอาการป่วยไม่ชัดเจน แต่พบเชื้อวันโรคในเสมหะ ปอดผิดปกติ 2.ผู้ป่วยเบาหวาน 3.ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี 4.แรงงานข้ามชาติ ซึ่งมีอัตราป่วยสูงกว่าคนไทย 2 เท่าตัว 5.ผู้ใช้สารเสพติด 6.ผู้ต้องขังในเรือนจำ 143 แห่งทั่วประเทศ ซึ่งมีอัตราป่วยสูงกว่าคนทั่วไป 7-10 เท่า 7.ผู้คลุกคลีใกล้ชิดผู้ป่วยวัณโรค8.บุคลากรทางการแพทย์ เพื่อให้การรักษาหายขาดทุกคน ขณะนี้ได้พัฒนาห้องปฏิบัติการชันสูตรของสำนักงานป้องกันควบคุมโรค 12 แห่ง ให้ตรวจเชื้อวัณโรคดื้อยาได้

นอกจากนี้ จะเร่งรัดส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนและภาคประชาสังคม เช่น สร้างเครือข่ายการดูแลผู้ป่วยในชุมชน สร้างทัศนคติที่ถูกต้องต่อการรักษา สร้างระบบพี่เลี้ยงติดตามกำกับการกินยาครบสูตรทุกวันอย่างน้อย 6 เดือน ผู้ป่วยจึงจะหายขาด ไม่เกิดปัญหาเชื้อดื้อยาที่ต้องใช้ระยะเวลารักษานานถึง 2 ปี ส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจต่อผู้ป่วยและประเทศชาติโดยรวม