เรียนลัดระบบประกันสุขภาพของ "ญี่ปุ่น"

เว็บไซต์ไกจินพอท  :  ในระหว่างการเดินทางไปต่างประเทศ ใครที่ต้องเผชิญหน้ากับประสบการณ์เจ็บป่วยจนต้องเข้าโรงพยาบาล แม้จะไม่นับเรื่องค่าใช้จ่ายหรือประกันสุขภาพ การเจ็บป่วยในต่างแดนก็ถือว่าสร้างความกังวลใจให้อย่างที่สุดแล้ว สำหรับคนที่เดินทางมายังประเทศญี่ปุ่น ระบบประกันสุขภาพของประเทศนี้ไม่ได้ยุ่งยากซับซ้อน แต่ขั้นตอนกระบวนการก็ไม่ได้สะดวกง่ายดายไปซะทั้งหมด การมีความรู้ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับระบบประกันสุขภาพของประเทศญี่ปุ่น อาจจะช่วยให้คุณไม่ต้องพบเจอกับเรื่องประหลาดใจหรือเครียดเกินไปโดยไม่จำเป็น

ในทางเทคนิค ประเทศญี่ปุ่นมีรูปแบบการประกันสุขภาพที่แตกต่างหลากหลายประเภท แต่เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ จะขออธิบายโดยปรับลดให้เหลือเพียง 4 ประเภท 

- ระบบประกันสุขภาพ (Japanese Health Insurance)

เป็นระบบประกันสุขภาพสำหรับลูกจ้าง ซึ่งมีให้เลือกถึง 7 รูปแบบ และถึงแม้ว่าจะบริหารจัดการโดยองค์กรผู้จัดหลักประกันที่แตกต่างกัน แต่ทุกรูปแบบก็จะมีกระบวนการทำงานโดยรวมที่เหมือนกัน ทั้งนี้การประกันสุขภาพสำหรับลูกจ้าง จะมีนายจ้างเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบด้านเอกสารและจ่ายเบี้ยประกันเป็นรายเดือน

- ระบบประกันสุขภาพแห่งชาติ (Japanese National Health Insurance)

เป็นระบบประกันสุขภาพที่มีไว้สำหรับประชาชนที่ไม่มีสิทธิ์ในระบบประกันสุขภาพสำหรับลูกจ้าง ระบบนี้บริหารจัดการโดยรัฐบาลท้องถิ่น ผู้ที่ต้องการสมัครเข้าร่วมจะต้องยื่นเอกสารขอประกันตนในระบบประกันสุขภาพแห่งชาติและจ่ายเบี้ยประกันรายเดือนด้วยตัวเอง สำหรับอัตราเบื้ยประกันจะคำนวณจากอายุและฐานรายได้ของผู้ประกันตน 

- ระบบประกันสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ (Japanese Advanced Elderly Medical Service System)

เป็นระบบประกันสุขภาพสำหรับหรับผู้สูงอายุที่มีอายุมากกว่า 75 ปีขึ้นไป หรือมีอายุไม่ต่ำกว่า 65 ปีแต่พิการช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ระบบนี้บริหารจัดการโดยรัฐบาลท้องถิ่น ส่วนอัตราเบี้ยประกันคำนวณจากฐานรายได้ของผู้สูงอายุบวกกับค่าธรรมเนียมมาตรฐาน ซึ่งกลุ่มผู้สูงอายุที่มีรายได้น้อยสามารถขอลดหย่อนค่าธรรมเนียมดังกล่าวได้ สำหรับการจัดเก็บเบี้ยประกันสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุจะใช้วิธีหักผ่านบัญชีธนาคารหรือหักจากเงินบำนาญ   

- การประกันสุขภาพกับบริษัทเอกชน (Private Insurance)

โรงพยาบาลส่วนใหญ่ในประเทศญี่ปุ่นมักจะไม่รับเคลมตรงในกรณีที่ทำประกันสุขภาพไว้กับบริษัทประกันเอกชน ระบบประกันสุขภาพในลักษณะนี้มีไว้เพื่อเป็นทางเลือกให้แก่นักท่องเที่ยวหรือแขกบ้านแขกเมืองที่ไม่ได้พำนักอาศัยในประเทศญี่ปุ่นยาวนานเพียงพอที่จะไปขอขึ้นทะเบียนกับรัฐบาลท้องถิ่น ใครที่ถือกรรมธรรม์ประกันสุขภาพกับบริษัทเอกชนพึงระวังไว้ว่า รูปแบบการใช้บริการจะต่างจากการประกันสุขภาพในรูปแบบอื่นๆที่กล่าวถึงก่อนหน้านี้  

โดยปกติ ผู้เอาประกันที่ซื้อประกันสุขภาพจากบริษัทเอกชนจะสามารถเรียกร้องค่ารักษาพยาบาลตามสิทธิได้หลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้วเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม บริษัทประกันเอกชนบางแห่งก็จะให้ข้อมูลเลยว่า ทางบริษัทได้ทำข้อตกลงพิเศษไว้กับสถานพยาบาลใด มีรายชื่อแพทย์ที่เข้าร่วมโครงการ รวมทั้งอาจมีรายการของสาธารณูปโภคหรือสิ่งอำนวยความสะดวกที่เบิกจ่ายได้มอบให้ด้วย แต่หากไม่มีการระบุ ผู้เอาประกันอาจจะต้องสำรองจ่ายค่ารักษาพยาบาลทั้งหมดด้วยตัวเองก่อน  

อย่างไรก็ตาม อย่าให้ตัวเลขค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เคยรับรู้ มาทำให้คุณหวาดวิตกจนเกินไป อัตราค่ารักษาพยาบาลและค่ายาในประเทศญี่ปุ่น ได้รับการดูแลโดยกระทรวงสาธารณสุข แรงงานและสวัสดิการ รวมถึงสำนักงานประกันสังคมในส่วนกลาง เพื่อให้แน่ใจว่า อัตราค่าบริการทางการแพทย์มีความสมเหตุสมผล

- เหตุผลที่ควรสมัครประกันสุขภาพกับภาครัฐ

สำหรับคนที่ได้รับวีซ่าและต้องพำนักอาศัยในประเทศญี่ปุ่นในระยะยาว ตามกฎหมายของประเทศญี่ปุ่น คนๆนั้นจะต้องสมัครเข้าระบบประกันสุขภาพแห่งชาติหรือระบบประกันสุขภาพสำหรับลูกจ้าง รูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง แม้ว่าในขณะนี้จะยังไม่มีการบังคับใช้อย่างเคร่งครัด แต่จะยุ่งยากมากสำหรับชาวต่างชาติที่ถูกจับได้ว่าจงใจหลีกเลี่ยงที่จะสมัครเข้าระบบประกันสุขภาพของรัฐ เพราะอาจจะถูกเรียกเก็บย้อนหลังได้

การประกันสุขภาพของประเทศญี่ปุ่นทุกรูปแบบจะช่วยจำกัดวงเงินที่คุณจะต้องจ่ายล่วงหน้า โดยผู้ประกันตนจะต้องร่วมจ่ายค่ารักษาพยาบาลเพียงร้อยละ 10-30 ของค่ารักษาทั้งหมด ซึ่งสัดส่วนของการร่วมจ่ายคำนวณจากอายุและฐานรายได้  ส่วนเบี้ยประกันรายเดือนก็ขึ้นอยู่กับสัดส่วนที่ผู้รับประกันจะต้องจ่ายชดเชยให้แก่ผู้เอาประกัน ทั้งนี้ทุกๆ เดือนผู้เอาประกันจะต้องคอยดูใบเสร็จค่ารักษาพยาบาลว่าได้ร่วมจ่ายไปเท่าไหร่ หากจ่ายเกินไปก็จะมีการจ่ายชดเชยคืนกลับมาให้  

อย่างไรก็ตาม ระบบประกันสุขภาพของประเทศญี่ปุ่นนั้นไม่สามารถครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลได้ทั้งหมด  แต่ระบบนี้เอื้อต่อการตรวจสอบทั้งกระบวนการทำงานและยาบางรายการว่าระบบควรเบิกจ่ายให้หรือไม่ ทั้งนี้ผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศญี่ปุ่นจำนวนหนึ่ง เลือกที่จะสมัครทั้งระบบประกันสุขภาพของรัฐและประกันสุขภาพของบริษัทเอกชนเพื่อเพิ่มสัดส่วนของการจ่ายชดเชยให้มากขึ้น

สำหรับผู้ที่ต้องการข้อมูลเชิงลึกของระบบสาธารณสุขและระบบประกันสุขภาพของประเทศญี่ปุ่น  แนะนำให้เข้าไปที่หน้าเว็บของกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการสังคม www.mhlw.go.jp/english/policy/health-medical/health-insurance