เรื่องเล่า : ทุกข์จากยาไม่เหมาะสมในชุมชน (2) : บทเรียนความกตัญญู

กุสุมาลย์ บรรเทา

เมื่อปีที่แล้วได้เห็นคุณยายอายุ 70 ปีมารับการรักษาที่ห้องฉุกเฉินด้วยอาการเลือดออกในกระเพาะอาหาร ผู้ป่วยมาด้วยอาการเหนื่อย อ่อนเพลีย อุจจาระเป็นเลือด คุณยายได้รับการส่งตัวไปรับการรักษาต่อที่โรงพยาบาลประจำจังหวัด ในทันที จากการซักประวัติผู้ป่วยแล้วพบว่ามีการใช้ยาสมุนไพรแก้ปวดขา มาประมาณ 1 เดือนแล้ว หลังจากที่คุณยายดีขึ้นจึงได้ส่งกลับมารับการรักษาต่อที่โรงพยาบาลชุมชน

เมื่อได้พูดคุยกับคุณยายคุณยายบอกว่าเดือนที่แล้วมีอาการปวดขาอยู่บ่อยๆ เดินไปมาลำบาก เมื่อลูกสาวที่ทำงานที่กรุงเทพฯทราบข่าวถึงความไม่สุขสบายของแม่ด้วยความรัก และกตัญญูต่อแม่จึงได้ซื้อยาสมุนไพรแก้ปวดเมื่อยชื่อว่ายาสมุนไพรไทย เป็นยาผงชงกิน เขาโฆษณาสรรพคุณว่า “แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย ยาสมุนไพรเพื่อสุขภาพ แก้เลือดลม 12 จำพวก ปวดเมื่อยตามร่างกาย หรือเหน็บชา กินข้าวไม่ได้ บรรเทาอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต หญิงชายผอมแห้ง กินแล้วราศีก็ดีขึ้น”เมื่อเห็นสรรพคุณแล้วจึงรีบส่งมาให้แม่ได้ลองกินดู คุณยายก็ได้ชงกินตามที่ลูกแนะนำ ผ่านไปไม่นานไม่คิดว่าความหวังดีจะเป็นสาเหตุให้แม่ต้องเจ็บป่วยเพิ่มขึ้น อาการปวดขาหายไปแต่ได้มีอาการเลือดออกในกระเพาะอาหารมาแทน

คุณยายได้นำซองยามาให้ดู เมื่อเภสัชกรได้เห็นจึงทราบได้ทันทีว่าสาเหตุของการเจ็บป่วยครั้งใหญ่จนต้องไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลประจำจังหวัดนั้นน่าจะเกิดจากการกินยาสมุนไพรไทยนี่เอง เพราะยานี้ได้มีการตรวจพบการปนเปื้อนยาสเตียรอยด์ ทั้งเด็กซาโซน เพรดนิโซโลน คุณยายบอกว่า ไม่เอาอีกแล้ว จะไม่กินแล้วหละยาที่เหลือจะเอามาให้คุณหมอหมดเลย

ความเจ็บป่วยครั้งนี้เป็นบทเรียนให้กับผู้คนได้ดีทีเดียวที่มีความกตัญญูต่อพ่อแม่ อยากให้พ่อแม่หายจากโรคภัยไข้เจ็บ แต่ด้วยความไม่รู้ถึงพิษภัยของยาเหล่านี้ทำให้ตกเป็นเหยื่อ จะยังมีใครหลายคนหรือไม่ที่ยังใช้ยานี้แต่ยังไม่เกิดอาการข้างเคียง แล้วเขาจะรู้ได้อย่างไร จะป้องกันไม่ให้ให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้อีก การเผยแพร่ข้อมูลให้ประชาชนได้รับทราบถือว่าเป็นอาวุธที่ดีที่จะทำให้ประชาชนเอาไว้ไปต่อสู้กับยาที่เป็นอันตรายเหล่านี้

แล้วอีกนานแค่ไหนคนที่ผลิตภัณฑ์ยาอันตรายพวกนี้ถึงจะหมดไปจากสังคม เก็บเอาไว้เป็นโจทย์สำหรับเภสัชกรในการทำงานต่อไป และที่สำคัญที่สุดคือ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย.ของเรา เมื่อไหร่จะปฏิรูประบบการควบคุมกำกับยาเพื่อความปลอดภัยของคนไทยเสียที

ผู้เขียน : ภญ.กุสุมาลย์ บรรเทา รพ.เมยวดี จังหวัดร้อยเอ็ด