สธ.เสนอแผนสกัดการหวนกลับโรคคอตีบในไทยฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่ ทุก 10 ปี

สธ.เสนอแผนสกัดการหวนกลับโรคคอตีบในไทย ให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบกระตุ้นในผู้ใหญ่ ทุก 10 ปี และใช้วัคซีนสูตรผสมโรคคอตีบและบาดทะยักในเข็มเดียวกัน ฉีดผู้มีบาดแผลและหญิงตั้งครรภ์ 

วันนี้ (14 ธันวาคม 2555) นายแพทย์ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข พร้อมด้วย นายแพทย์พิเชฐ บัญญัติ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเพชรบูรณ์ นำคณะสื่อมวลชนเยี่ยมชมการรณรงค์ฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบเข็มที่ 2 ให้กับประชาชนที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลภูทับเบิก และหมู่ 14 บ้านทับเบิก อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งเป็นพื้นที่เสี่ยงพบผู้ป่วยโรคคอตีบ

นายแพทย์ณรงค์กล่าวว่า ในช่วงประมาณ 7 เดือนมานี้ตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2555 เป็นต้นมา พบผู้ป่วยโรคคอตีบในหลายพื้นที่ ในภาคเหนือพบที่จังหวัดเพชร บูรณ์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดเลย หนองบัวลำภู อุดรธานี นครราชสีมา มหาสารคาม และภาคใต้ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีและนครศรีธรรมราช  มีผู้ป่วยยืนยันสะสม 41 ราย ร้อยละ 90 เป็นผู้ใหญ่และเด็กโต   และในรอบ 1 เดือนที่ผ่านมาพบผู้ป่วยยืนยันเพิ่มเพียง 5 รายเท่านั้น เนื่องจากระบบการเฝ้าระวัง ควบคุมป้องกันโรคที่มีประสิทธิภาพ สาเหตุที่ไทยพบผู้ป่วยโรคคอตีบเกิดขึ้นอีก หลังจากที่โรคนี้หายไปจากประเทศประมาณ 20 ปี คาดว่ามาจาก 2 สาเหตุ คือการเคลื่อนย้ายประชากรแรงงาน และการไม่ได้รับการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคที่ครอบคลุม ตามมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสุข โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกล ทุรกันดารเข้าถึงยาก เช่น ภูเขาสูง ชายแดน เป็นต้น

นายแพทย์ณรงค์ กล่าวต่อว่า ในการรับมือกับปัญหาระยะแรก กระทรวงสาธารณสุขได้ตั้งวอร์รูมติดตามเฝ้าระวังแก้ไขปัญหาโรคคอตีบ โดยจัดทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญให้คำปรึกษาแก่แพทย์ผู้รักษาตลอด 24 ชั่วโมง  จัดอบรมฟื้นฟูความรู้ในการวินิจฉัยโรคและการรักษาโรคคอตีบ ออกค้นหาผู้ป่วยหรือผู้ที่มีอาการสงสัยอาจจะป่วย ในพื้นที่ที่เสี่ยง เพื่อเข้าสู่ระบบการรักษา รวมทั้งออกให้บริการฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบแก่ประชาชนทุกคนในพื้นที่ที่พบผู้ป่วย พบว่าได้ผลดี ส่วนมาตรการป้องกันโรคในระยะยาว ได้หารือคณะผู้เชี่ยวชาญ เห็นชอบ 2 มาตรการ ที่จะทำให้ระบบการป้องกันโรคคอตีบของประเทศมีความแข็งแกร่ง คือ 1.ให้มีการฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบกระตุ้นในผู้ใหญ่ทุกๆ 10 ปี เพื่อคงระดับภูมิคุ้มกันในร่างกาย ที่ตามธรรมชาติจะลดลงร้อยละ 1 ต่อปี เนื่องจากมีผลการศึกษาพบว่ายิ่งอายุมากภูมิคุ้มกันยิ่งเหลือน้อย  ในกลุ่มอายุมากกว่า 20 ปี จะมีระดับภูมิต้านทานโรคคอตีบเหลือเพียงร้อยละ 51-64  ขณะที่อายุต่ำกว่า 10 ปี จะมีระดับภูมิต้านทานร้อยละ 95 

มาตรการที่ 2 เสนอใช้วัคซีนสูตรผสมป้องกันโรคคอตีบและบาดทะยักหรือวัคซีนดีที (dT) ในเข็มเดียวกัน มาฉีดแทนวัคซีนป้องกันบาดทะยัก (TT) อย่างเดียว ในผู้ที่มีบาดแผลและกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ ฉีดเข็มเดียวป้องกันได้ 2 โรคพร้อมๆกัน เพื่อให้มั่นใจว่าประชาชนจะมีภูมิคุ้มกันในระดับที่ป้องกันโรคได้  ขณะนี้ได้เตรียมเสนอเข้าที่ประชุมคณะกรรมการวัคซีนแห่งชาติ ซึ่งจะประชุมในเร็วๆนี้ เพื่อพิจารณาและให้มีผลทางการปฏิบัติโดยเร็ว

อย่างไรก็ตาม ประชาชนทั่วไปอย่าได้กังวลในการกลับมาของโรคคอตีบ เนื่องจากส่วนใหญ่มีภูมิคุ้มกันโรคอยู่แล้ว และขอให้ทำร่างกายให้แข็งแรง ดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล หมั่นล้างมือบ่อยๆ กินอาหารปรุงสุกใหม่  ใช้ช้อนกลางตักอาหาร ที่สำคัญโรคคอตีบเป็นโรคที่ป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน ขอให้ประชาชนพาลูกหลานไปฉีดวัคซีนตามแพทย์นัด ให้ครบตามเกณฑ์กำหนดคือ 6 ครั้ง เริ่มตั้งแต่อายุอายุ 2 เดือน จนถึงอายุ 12-16 ปี และฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี ส่วนในหญิงตั้งครรภ์จะได้รับการฉีดวัคซีน 3 ครั้ง นอกจากนั้นโรคนี้เป็นโรคที่ติดต่อทางน้ำมูก น้ำลาย ของผู้ป่วย ดังนั้นวิธีการป้องกันทำได้ง่ายๆ โดยการมีสุขอนามัยที่ดี ผู้ป่วยเวลาไอ จาม ให้ใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปากปิดจมูก ไม่ใช้ภาชนะหรือเครื่องใช้ส่วนตัวปะปนกับผู้อื่น หากป่วยให้หยุดทำงาน หยุดโรงเรียน พักอยู่ที่บ้านจนกว่าจะหาย หากมีอาการไข้ เจ็บคอ โดยเฉพาะถ้าไม่มีน้ำมูก ควรรีบพบแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อตรวจว่ามีฝ้าขาวในคอหรือไม่ หากมีก็จะสงสัยว่าเป็นโรคคอตีบ และจะได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและยาอื่นๆต่อไป

ทางด้านนายแพทย์พิเชฐ บัญญัติ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเพชรบูรณ์ กล่าวว่า ตั้งแต่ 1 สิงหาคม -5 ธันวาคม 2555 จังหวัดเพชรบูรณ์ มีรายงานผู้ป่วยที่มีอาการในข่ายสงสัยคือไอ เจ็บคอ มีแผ่นฝ้าขาวในลำคอจำนวน 18 ราย ในหล่มเก่า เขาค้อ น้ำหนาว ในจำนวนนี้ผลการตรวจยืนยันติดเชื้อโรคคอตีบ 4 ราย และพบมีเชื้อแต่ไม่มีอาการป่วย หรือที่เรียกว่าเป็นพาหะ 13 ราย ได้ดำเนินการค้นหาผู้ป่วยหรือผู้ที่มีอาการสงสัยอาจจะป่วยในพื้นที่ เพื่อเข้าสู่ระบบการรักษา รวมทั้งออกให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบครั้งที่ 1 ในพื้นที่อำเภอหล่มเก่า เขาค้อ น้ำหนาว ระหว่างวันที่ 5-22 พฤศจิกายน 2555 จำนวน 74,894 ราย ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายร้อยละ 93 และฉีดครั้งที่ 2 ในพื้นที่เดิม วันที่ 14 ธันวาคม 2555 ส่วนการให้บริการวัคซีนพื้นฐาน 7 ชนิดตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสุขเช่น วัณโรค ไอกรน บาดทะยัก หัด คอตีบ ในปี 2555 ครอบคลุมทั้งจังหวัดร้อยละ 97