คร.เผยยังไม่มีคนติดเชื้อ Mpox เพิ่ม! เตรียมประชุมแนวทางใช้วัคซีนฝีดาษวานร 6 ก.ย.นี้

กรมควบคุมโรค ยันผู้ติดโรค Mpox และผู้ใกล้ชิดทุกคนอยู่ในระบบเฝ้าระวัง ยังไม่มีใครติดเชื้อเพิ่มเติม เข้มด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ ตรวจเที่ยวบินจากทวีปแอฟริกาวันละ 300 คน ย้ำ! ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนป้องกันฝีดาษวานรโดยตรง  เป็นชนิดป้องกันฝีดาษวัว แต่อนุมานว่าป้องกันได้ ดังนั้น ประสิทธิภาพไม่เต็ม 100%  เตรียมประชุมปรึกษาแนวทางใช้วัคซีนวันที่ 6 ก.ย.67

เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม ที่กรมควบคุมโรค(คร.) กระทรวงสาธารณสุข นพ.ธงชัย กีรติหัตถยากร อธิบดีกรมควบคุมโรค ให้สัมภาษณ์กรณีมีผู้กังวลถึงผู้ที่ต้องอยู่ใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อโรคฝีดาษวานร สายพันธุ์ Clade 1b (Mpox Clade 1b) รายแรกของไทย ว่า  ขอยืนยันว่า กรมควบคุมโรคมีการติดตามเฝ้าระวังผู้สัมผัสใกล้ชิดและผู้สัมผัสเสี่ยงทุกคนอย่างใกล้ชิด โดยมีการติดตามอาการทุกวัน ซึ่ง ณ ขณะนี้ นับตั้งแต่วันที่ 14 สิงหาคมที่ผ่านมายังไม่พบการติดเชื้อเพิ่มเติมแต่อย่างใด  สำหรับผู้ติดเชื้อที่พบได้ดำเนินการแยกรักษาและหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยรายอื่น ซึ่งจะได้รับการรักษาจนกว่าจะพ้นระยะแพร่เชื้อหรือตามคำสั่งเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ พร้อมทั้งได้เน้นย้ำการป้องกัน การติดเชื้อของบุคลากรทางการแพทย์และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องเมื่อต้องสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วย ตามมาตรฐานการดูแลโรคอุบัติใหม่อย่างเคร่งครัด

ฝีดาษวานรติดตามอาการ 21 วัน

นพ.ธงชัย กล่าวต่อว่า ปัจจุบันโรคฝีดาษวานร (MPOX) ยังจัดอยู่ในกลุ่มโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวังจึงเป็นเพียงขอความร่วมมือจากผู้สัมผัสใกล้ชิดและผู้สัมผัสเสี่ยงในการปฏิบัติตน เพื่อประโยชน์ในการติดตาม เฝ้าระวังอาการ และควบคุมโรค โดยขอความร่วมมือให้ปฏิบัติตามข้อแนะนำ 5 ข้อ จนกว่าจะครบ 21 วัน หลังจากสัมผัสผู้ติดเชื้อ ได้แก่

1. สังเกตอาการด้วยตนเองทุกวัน อาทิ ไข้ ผื่นผิวหนัง ซึ่งมักปรากฏที่ใบหน้า แขนขา อวัยวะเพศ และลำตัว ไอ จาม และต่อมน้ำเหลืองโต หากมีอาการอย่างหนึ่งอย่างใดให้แจ้งเจ้าหน้าที่สาธารณสุขใกล้บ้านทันที

2.รักษาความสะอาดส่วนบุคคล ล้างมือและทำความสะอาดร่างกายด้วยสบู่และแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ หรือเมื่อสัมผัสพื้นผิวสัมผัส

3.งดการมีเพศสัมพันธ์ หรือพฤติกรรมที่อาจนำไปสู่การสัมผัสสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูกหรือ น้ำลาย ระหว่างกัน

4. งดการใช้ของใช้ส่วนตัว เช่น อุปกรณ์รับประทานอาหาร และเสื้อผ้าร่วมกับผู้อื่น และแยกทำความสะอาด

5. เก็บและจัดการขยะที่อาจปนเปื้อนสารคัดหลั่งของตนเองให้มิดชิด แยกจากขยะทั่วไป โดยให้ปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้นอย่างเคร่งครัด

เข้มด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ  

นอกจากนี้ กรมควบคุมโรคยังได้ยกระดับมาตรการเฝ้าระวังคัดกรองโรค ทั้งที่ด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ อย่างเข้มงวด โดยเฉพาะเที่ยวบินที่มาจากทวีปแอฟริกา ที่มีผู้เดินทางเข้ามาวันละประมาณ 300 คน ซึ่งจะมีแพทย์คอยดูแลทุกคน อีกทั้งสามารถตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการได้ที่สนามบิน

สำหรับกรณีการฉีดวัคซีนภายหลังการสัมผัส องค์การอนามัยโลกแนะนำให้สำหรับผู้สัมผัสใกล้ชิด เช่น บุคคลในครอบครัว เป็นต้น ซึ่งจะใช้ภายใต้คำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น โดยจะมีการประชุมปรึกษาถึงแนวทางการใช้ในวันที่ 6 กันยายน 2567 นี้ ทั้งนี้ ประชาชนทั่วไปสามารถป้องกันตัวเองด้วยการงดการมีเพศสัมพันธ์กับบุคคลแปลกหน้า และหมั่นล้างมือด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์เพื่อความปลอดภัย

ฉีดวัคซีนฝีดาษวานร หลังติดเชื้อประสิทธิภาพ 20%

ด้านแหล่งข่าวระดับสูงในแวดวงผู้เชี่ยวชาญด้านไวรัส ด้านโรคติดเชื้อ กล่าวว่า ในส่วนของโรคฝีดาษวานรนั้น 1.การสัมผัสแบบ นั่งเครื่องมาด้วยกันนั้นโอกาสติดเชื้อมีน้อย การจะติดต่อได้ต้องสัมผัสอย่างใกล้ชิด (Close contact) 2.การให้วัคซีนหลังการสัมผัสเชื้อก็ต้องบอกว่าประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อต่ำมาก ๆ ระดับการป้องกันที่สูงสุดที่มีคนพูดถึงคือ 20% แต่ค่าสถิติติดลบ เรียกว่าเชื่อถือไม่ได้ ดังนั้น การฉีดวัคซีนหลังสัมผัสประสิทธิภาพการป้องกันต่ำ ขณะที่โอกาสติดต่อน้อย จึงยังไม่มีความจำเป็นต้องฉีด อีกทั้ง วัคซีนมีความจำกัด มีความหายาก มีความขาดแคลน ควรให้พื้นที่มีความต้องการสูงนำไปใช้ก่อน เช่น แอฟริกา

ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน Mpox โดยตรง  

แหล่งข่าวระดับสูงในแวดวงผู้เชี่ยวชาญด้านไวรัส ด้านโรคติดเชื้อ กล่าวต่อว่า  วัคซีนป้องกันโรคฝีดาษวานรโดยตรงนั้นยังไม่มี ปัจจุบันมีเพียงวัคซีนป้องกันฝีดาษ ซึ่งทำมาจากหนองฝีของวัว หรือฝีดาษวัว แต่นี่ข้ามมาป้องกันไข้ทรพิษ ดังนั้นจึงมีการอนุมานว่าจะป้องกันฝีดาษวานรได้ด้วย ซึ่งในส่วนของการป้องฝีดาษวานรนั้น มีการศึกษาจริงๆ ว่า หากฉีด 2 เข็ม ก่อนการติดเชื้อ ประสิทธิภาพในการป้องกันจะอยู่ที่ 70-80% แล้วแต่คน ไม่ได้ป้องกัน 100% เพราะเป็นวัคซีนป้องกันฝีดาษวัว แล้วหากเป็นการฉีดหลังสัมผัสแล้ว ประสิทธิภาพในการป้องกันยิ่งต่ำ จึงใช้วิธัการรักษาแทน  เพราะอัตราการเสียชีวิตต่ำ

อย่าง แอฟริกาที่เห็นว่าเยอะในเด็ก มีการวิเคราะห์ว่า ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากเรื่องโภชนาการ เรื่องระบบสุขภาพ ก็ทำให้เกิดเสียชีวิตขึ้น แต่ถ้าคนที่แข็งแรงดี นั่งเครื่องบินได้ ถ้าติดเชื้อก็ไม่ตาย หรืออัตราการเสียชีวิตต่ำ