"หมออนามัย" ชี้ควรเพิ่มวิชาชีพพยาบาลเวชปฏิบัติให้มีทุก รพ.สต. เพื่อตอบสนองนโยบาย "การแพทย์ปฐมภูมิ" 

"หมออนามัย" ชี้ควรเพิ่มวิชาชีพพยาบาลเวชปฏิบัติให้มีทุกรพ.สต. พร้อมหนุนวัสดุอุปกรณ์ให้เพียงพอ เพื่อตอบสนองนโยบาย "การแพทย์ปฐมภูมิ" ส่วนการตรวจเลือด การรับยา ยังคงปฏิบัติต่อเนื่อง ย้ำ!สิ่งที่ขาดไม่ได้ คือ "การพัฒนาแบบมีส่วนร่วมจากชุมชน" ไม่ใช่แค่บุคลากรใน รพ.สต.

ตามที่รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุข อนุมัติแผน Quick Win 13 ประเด็น ให้เห็นผลใน 100 วัน อย่างข้อที่ 6. การแพทย์ปฐมภูมิ เช่น พัฒนาการตรวจเลือด รับยา เทเลเมดิซีนใกล้บ้าน 1 จังหวัด 1 โรงพยาบาล, งานอนามัยโรงเรียน 1 อำเภอ 1 โรงเรียน นั้น ผู้สื่อข่าว Hfocus สัมภาษณ์ นายมานพ ผสม พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ ผอ.รพ.สต.หนองพะลาน อ.เมือง จ.นครราชสีมา ว่า รพ.สต. มีการเตรียมแผนรองรับหรือมีการขับเคลื่อนในพื้นที่อย่างไรบ้างและมองว่าจะเกิดผลประโยชน์ต่อการบริการสุขภาพประชาชนอย่างไร...

วันที่ 14 พ.ย. 2566  นายมานพ  กล่าวว่า สำหรับเรื่อง "การแพทย์ปฐมภูมิ" ตนในฐานะผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล  อย่างเรื่องการตรวจเลือด การรับยา เรามีการปฏิบัติงานมาอย่างต่อเนื่องและเป็นประจำอยู่แล้ว ฉะนั้น นโยบายที่รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดมาไม่ถือว่าเป็นสิ่งแปลกใหม่ อย่างไรก็ตามนโยบายที่กำหนดมา มองว่าเป็นเรื่องที่ดี บุคลากรทุกคนมีความพยายามในการขับเคลื่อนและต้องการทำให้ระบบบริการสุภาพกับประชาชนเกิดผลดีที่สุด

การขับเคลื่อนนโยบาย "การแพทย์ปฐมภูมิ"

แต่สิ่งที่ต้องพูดถึงคือเรื่องปัญหาและอุปสรรค… ตนในฐานะผู้ปฏิบัติหน้างานมองว่า โรงพยาบาลหรือหน่วยบริการในแต่ละพื้นที่นั้น “ทำงานหรือบริหารงานบนความขาดแคลนของพื้นที่ตนเอง” อย่างเช่น รพ.สต.ไหนมีเจ้าหน้าที่ที่เชี่ยวชาญในเรื่องด้านเทคโนโลยีก็จะโดดเด่นในเรื่องนั้น โดยเฉพาะ “เทเลเมดิซีน” แต่ถ้าพื้นที่ไหนขาดแคลนด้านเทคโนโลยี ก็จะทำให้การทำงานไม่ราบรื่นมากนัก  แต่ทุกพื้นที่ก็พยายามทำเพื่อให้ล้อกับนโยบายที่ผู้บริหารได้กำหนดไว้ ซึ่งคนที่อยู่หน้างานต้องแบกรับกับความคาดหวังของประชาชนไว้ด้วยเช่นกัน 

สำหรับเรื่องที่ต้องควรเพิ่มเพื่อให้ตอบสนองกับนโยบาย คือ 1. เรื่องทรัพยากร จะต้องเพิ่มวัสดุอุปกรณ์ให้เพียงพอและพร้อมใช้งาน อย่างตอนนี้ เราก็พยายามจัดหาอยู่ตลอด ซึ่งบางพื้นที่จัดหาได้ก็เป็นผลดีไป แต่บางที่ไม่สามารถจัดหาได้ก็ทำให้เกิดผลกระทบต่อการบริการประชาชน จึงอยากให้เพิ่มเติมในส่วนนี้เพื่อให้การทำงานของบุคลากรเกิดสภาพคล่องขึ้น และตอบสนองนโยบายมากขึ้นด้วย 

2. เรื่องบุคลากร ซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญที่จะทำให้นโยบายขับเคลื่อนได้ตามกรอบโครงสร้าง ไม่ว่าจะเป็น การตรวจเลือด การรับยา หรือ เทเลเมดิซีน ฯลฯ ตนมองว่า บุคลากรที่ รพ.สต.ควรมี คือ “วิชาชีพพยาบาลเวชปฏิบัติ" (Nurse Practitioner) เป็นคนที่เชื่อมอยู่ตรงกลางระหว่างแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวและชาวบ้าน อย่างเช่น การเชื่อมข้อมูลการรักษาระหว่างโรงพยาบาลชุมชน ,รพ.สต. , การส่งต่อผู้ป่วย, การรับผู้ป่วย รวมถึงการออกแบบระบบและการติดตามผลการรักษา การติดตามผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง เป็นต้น ถือเป็นคนสำคัญที่ชี้ว่าระบบจะยั่งยืนหรือเดินหน้าอย่างต่อเนื่องหรือไม่  จึงเป็นคนที่ควรได้รับการส่งเสริมและต้องได้รับความก้าวหน้าด้วยเช่นกัน และ 3. เรื่องงบประมาณ อย่าง การดูแลเครื่องมือทางการแพทย์ ซึ่งเป็นเรื่องจำเป็นต้องมีการติดตามและประเมินสมรรถภาพการใช้งานด้วย 

"สุดท้ายถ้าหากปรับปรุงและแก้ไขปัญหาอุปสรรคจากที่กล่าวมาในเบื้องต้นได้ ผลที่ตามมาคือ ประชาชนได้ประหยัดงบประมาณในการใช้จ่ายภายในครอบครัวได้ เช่น ญาติไม่ต้องลางาน ฯลฯ ส่งผลให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้นและเกิดความพึงพอใจต่อระบบบริการในพื้นที่และอาจให้ความร่วมมือในการพัฒนาระบบบริการเพิ่มขึ้น"

"อย่างไรก็ตาม การจะเดินหน้าพัฒนาระบบบริการสุขภาพในระดับปฐมภูมิ สิ่งที่ขาดไม่ได้ คือ "การพัฒนาแบบมีส่วนร่วมจากชุมชน" จึงจะเกิดการพัฒนาที่ต่อเนื่องและยั่งยืนในชุมชน ไม่ใช่แค่บุคลากรใน รพ.สต.เท่านั้น"  นายมานพ กล่าวทิ้งท้าย.