สมาพันธ์แพทย์แผนไทย ค้าน Music video ลำไย ไหทองคำ ชี้สร้างความเสื่อมเสียต่อ “นวดไทย”

สมาพันธ์แพทย์แผนไทย แถลงคัดค้าน Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) ลำไย ไหทองคำ ชี้สร้างความเสื่อมเสียต่อ “นวดไทย” มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ ที่ได้รับการรับรองจากยูเนสโก

เมื่อวันที่ ๑๐ เมษายน ๒๕๖๓ แถลงการณ์สมาพันธ์แพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทยและภาคีเครือข่าย ออกแถลงการณ์เรื่อง คัดค้านการกระทำเสื่อมเสียต่อ “นวดไทย” มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ ที่ได้รับการรับรองจากยูเนสโก ระบุว่า

ตามที่ได้มีการเผยแพร่ Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) โดยมีผู้ร้องคือ ลำไย ไหทองคำ ผู้แต่งคำร้องและทำนอง คือ นันท์ สาธุ ผู้เรียบเรียง คือ จินนี่ ภูไท ผู้สนับสนุนหรือจ้างผลิต คือ สมุนไพรวังพรม และมีผู้แสดงชายหญิง ๑๐ คน โดย Official MV เผยแพร่ใน Youtube ระบุวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๓ นั้น

สมาพันธ์แพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทยและภาคีเครือข่าย เป็นองค์กรภาคประชาสังคมที่มีส่วนในการเป็นผู้เสนอ “นวดไทย” เพื่อขอขึ้นบัญชีจารึกเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ โดยมีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรมเป็นองค์กรหลักในการเสนอต่อองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก (UNESCO) และต่อมาที่ประชุมคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลเพื่อการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ครั้งที่ ๑๔ ณ กรุงโบโกตา สาธารณรัฐโคลอมเบีย ได้พิจารณาเห็นชอบให้ "นวดไทย” Nuad Thai ได้รับการประกาศจารึกเป็นหนึ่งในทะเบียนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ เมื่อวันที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๒

ในการเสนอเพื่อขอเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ ประเทศไทยต้องเสนอมาตรการต่าง ๆ เพื่อสงวนรักษานวดไทยมิให้สูญหาย ผิดเพี้ยน หรือมีการนำไปใช้ในทางเสื่อมเสีย ข้อเสนอหนึ่งคือ การเสริมความเข้มแข็งของเครือข่ายที่ทำหน้าที่เฝ้าระวังการกระทำที่ไม่ให้ความเคารพต่อภูมิปัญญาการนวดไทยและการกระทำอันนำมาซึ่งความเสื่อมเสียต่อวิชาชีพการนวดไทย

เมื่อเกิดกรณี Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) ได้เผยแพร่ภาพและสื่อความหมายที่ก่อให้เกิดความเสื่อมเสียต่อการนวดไทย ทำให้สมาคมและชมรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการนวดไทยออกมาคัดค้านการนำเสนอ Music video นี้ ซึ่งส่งผลทำให้มีการแสดงความรับผิดชอบในระดับหนึ่งของผู้สนับสนุนโดยการขอโทษและถอนการนำเสนอที่เป็น Offical MV ทางสื่อออนไลน์ และผู้ร้องเพลงนี้ยังได้แถลงผ่านสื่อขอให้ผู้ชมมองว่าเป็น “อรรถรสในเพลง” และต้องการสื่อบุคลิกของผู้ร้องที่แสดงออกในแนวเซ็กซี่ ซึ่งเป็นความต้องการของผู้จ้างผลิต โดยไม่มีเจตนาในทางลบ

เพื่อให้การปฏิบัติตามมาตรการที่เสนอต่อยูเนสโกบรรลุเจตนารมณ์และเพื่อให้กรณีนี้นำไปสู่การยกระดับการเรียนรู้ของคนในสังคมไทยซึ่งควรมีส่วนร่วมในการปกป้องภูมิปัญญานวดไทยของชาติร่วมกัน สมาพันธ์ฯ และภาคีเครือข่าย ในฐานะองค์กรที่มีส่วนในการเป็นผู้เสนอ “นวดไทย” เพื่อขอขึ้นบัญชีจารึกเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ จึงขอเรียกร้องต่อฝ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

๑.ผู้เกี่ยวข้องกับการจัดทำ Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) ควรสำนึกว่า สิ่งที่ได้กระทำไป ไม่ได้มีผลเพียงเป็นการดูหมิ่นผู้ประกอบอาชีพนวดไทยเท่านั้น แต่เป็นการทำลาย “นวดไทย” ในฐานะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ ซึ่งเกิดผลกระทบต่อชื่อเสียงและเกียรติภูมิของประเทศ

๒.ผู้รับจ้างผลิตควรสำนึกว่า การอ้างอรรถรสในเพลงที่อาศัยความเซ็กซี่ของผู้ร้องมาเป็นข้ออ้างเพื่อแก้ตัวว่าไม่มีเจตนาในทางเสียหาย เป็นข้ออ้างที่ฟังไม่ขึ้น และขอให้ผู้รับจ้างผลิตโปรดอย่าได้นำภูมิปัญญานวดไทยไปใช้เป็นเครื่องมือในการแสวงประโยชน์ของตนเองอีกเลย

๓.ผู้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) ควรดำเนินการไม่ให้มีการเผยแพร่ Music video นี้ผ่านช่องทางใด ๆ อีกโดยเด็ดขาด ดังที่พบว่า ยังมีผู้เผยแพร่อยู่จนถึง ณ วันที่มีแถลงการณ์นี้

๔.กระทรวงวัฒนธรรมในฐานะหน่วยงานหลักในการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติควรประชาสัมพันธ์ให้คนไทยเห็นความสำคัญของ “นวดไทย” ในฐานะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ และควรพัฒนามาตรการทางกฎหมายเพื่อลงโทษผู้ที่กระทำความเสื่อมเสียต่อมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติอย่างจริงจัง

๕.คนไทยที่รักและหวงแหนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติควรใช้มาตรการทางสังคมต่อผู้ที่กระทำความเสื่อมเสียต่อมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ เช่น ไม่สนับสนุนผลิตภัณฑ์ ไม่ใช้บริการของผู้ที่เกี่ยวข้องกับ Music video เจ็บตรงนี้ (กดให้หน่อยแหน่) เป็นต้น เพื่อเป็นการช่วยกันเฝ้าระวังและมีส่วนร่วมในการปกป้อง สงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติสืบไป

๑๐ เมษายน ๒๕๖๓

๑. สมาพันธ์แพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย

๒. สมาพันธ์แพทย์แผนไทยภาคใต้

๓. สมาคมเครือข่ายการแพทย์พื้นบ้านและสุขภาพวิถีไท

๔. สมาคมผู้ประกอบการสปาไทย

๕. สมาคมผู้ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนไทยคนตาบอดในประเทศไทย

๖. สมาคมส่งเสริมการนวดแผนไทยคนตาบอด

๗. สมาคมนวดแผนไทยจังหวัดเชียงใหม่

๘. สภาหมอเมืองล้านนาเชียงราย

๙. มูลนิธิพัฒนาการแพทย์แผนไทย

๑๐. มูลนิธิสุขภาพไทย

๑๑. มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ

๑๒. มูลนิธินายแพทย์ธารา อ่อนชมจันทร์

๑๓. โรงเรียนนวดแผนโบราณเชตวัน

๑๔. โรงเรียนการนวดไทยภูเก็ต

๑๕. โรงเรียนสอนนวดแผนไทยและการประคบสมุนไพรดอยน้ำซับ

๑๖. ชมรมอนุรักษ์แพทย์แผนไทยจังหวัดลำปาง

๑๗. ศูนย์การเรียนรู้หมอพื้นบ้านตำบลเชียงรากน้อย

๑๘. ศูนย์สมุนไพรตะบัลไพร

๑๙. เครือข่ายหมอพื้นบ้านจังหวัดลำปาง

๒๐. เครือข่ายหมอพื้นบ้านจังหวัดมหาสารคาม

๒๑. เครือข่ายหมอพื้นบ้านจังหวัดอุดรธานี

๒๒. เครือข่ายหมอพื้นบ้านจังหวัดสุรินทร์

๒๓. องค์กรปกป้องและส่งเสริมภูมิปัญญาการนวดไทย

ผู้สนใจรายละเอียดการขึ้นบัญชีจารึก “นวดไทย” เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติสามารถศึกษาได้ที่ https://ich.unesco.org/en/RL/nuad-thai-traditional-thai-massage-01384