สรพ.ชูความปลอดภัยบุคลากรสาธารณสุข หลังพบปัญหาปฏิบัติงาน ทั้ง “ติดเชื้อ อุบัติเหตุ ฯลฯ ” หลาย รพ.ร่วมหาทางออก

สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล จัดงานวันแห่งความปลอดภัยผู้ป่วย-บุคลากรสาธารณสุข เผยตัวเลข 370 รพ.เข้าร่วมเล็งเห็นความสำคัญ แม้บุคลากรจำกัด แต่ร่วมหาทางออก ชูตย. “รพ.ระยอง” ใช้เทคโนโลยีริสแบนด์ลดภาระงานผู้ปฏิบัติ ขณะที่ “รพ.ปางมะผ้า” ใช้หลักฝึกสติ สมาธิ ทำจิตใจมั่นคงก่อนทำงาน

นพ.กิตตินันท์ อนรรฆมณี

เมื่อวันที่ 17 กันยายน 2562 ที่โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น นพ.กิตตินันท์ อนรรฆมณี ผู้อำนวยการสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) ให้สัมภาษณ์ในการจัดงาน “วันแห่งความปลอดภัยของผู้ป่วยโลก” และ “วันแห่งความปลอดภัยของผู้ป่วยและบุคลากรสาธารณสุขของประเทศไทย ว่า การคำนึงเรื่องความปลอดภัยของการดำเนินการด้านสาธารณสุข นอกจากต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้ป่วยที่มารับบริการแล้ว ในเรื่องของบุคลากรก็สำคัญเช่นกัน เพราะมีผลต่อการให้บริการด้วย จึงเกิดนโยบายการขับเคลื่อนความปลอดภัยของผู้ป่วยและบุคลากรสาธารณสุข หรือ Patient and Personal Safety : 2P Safety เพื่อให้รพ.ต่างๆ เข้าร่วมและพัฒนาให้เกิดความปลอดภัยทั้งผู้ป่วยและบุคลากรสาธารณสุข ซึ่งปัจจุบันมี รพ.เข้าร่วมแล้ว 370 แห่งในปี 2561

“ที่ผ่านมาบุคลากรสาธารณสุขมีความเสี่ยงในการปฏิบัติงานในสถานพยาบาลพอสมควร เพราะคนเจ็บไข้มารพ.มาก ความเสี่ยงในการติดเชื้อก็ย่อมมี ที่ผ่านมาพบว่า บุคลากรจำนวนหนึ่งติดเชื้อวัณโรคจากการให้บริการ รวมไปถึงความเสี่ยงเรื่องของการทะเลาะวิวาท เห็นได้จากข่าวความรุนแรงในห้องฉุกเฉิน สิ่งเหล่านี้มีผลต่อการปฏิบัติงาน จึงต้องมีมาตรการในการรับสถานการณ์ และความปลอดภัยของบุคลากรให้เกิดขึ้น จึงเป็นที่มาของนโยบาย 2P Safety ซึ่งหากรพ.สามารถดำเนินการได้ ก็จะสร้างความรู้สึกมั่นคง มีความปลอดภัย และทำให้บุคลากรคงอยู่ได้อีกทางหนึ่ง” ผู้อำนวยการ สรพ. กล่าว

นพ.ไชยสิทธิ์ เทพชาตรี ผู้อำนวยการโรงพยาบาล(รพ.) ระยอง กล่าวว่า ในเรื่องของความปลอดภัยของบุคลากรในรพ.เป็นเรื่องสำคัญมาก เนื่องจากที่ผ่านมาบุคลากรประสบอุบัติเหตุจากการทำงานเยอะ ทั้งเข็มตำ ของมีคม รวมทั้งเรื่องติดเชื้อ มีปัญหามาก ยิ่งวัณโรค ซึ่งปีหนึ่งพบประมาณ 3-4 ราย แต่เมื่อได้ดำเนินการตามนโยบาย 2P Safety ทำให้มีแนวทางในการป้องกัน การตรวจสุขภาพ ฯลฯ ทำให้การติดเชื้อวัณโรคในบุคลากรเป็นศูนย์ ขณะเดียวกันเรื่องความรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นในห้องฉุกเฉิน ก็ได้มีมาตรการในการปรับปรุงและทำระบบห้องฉุกเฉินให้ปลอดภัยขึ้น

นพ.ไชยสิทธิ์ เทพชาตรี

“อีกปัญหาคือ เรื่องภาระงานของผู้ปฏิบัติงานที่มากขึ้น ขณะที่บุคลากรมีจำกัด แต่ผู้ป่วย โดยเฉพาะผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น ทางรพ.ระยอง ได้ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย โดยการใช้ริสแบนด์(Wrist band) ที่เป็นการใช้คลื่นความถี่วิทยุ เพื่อส่งและรับข้อมูลผ่านโปรแกรม ซึ่งการใช้เทคโนโลยีนี้มีข้อดีในทางการแพทย์ ในการระบุข้อมูลของคนไข้ อย่างสมัยก่อนก็จะใช้วิธีเรียกชื่อ หรือดูหลักฐาน แต่บางทีคนไข้ไม่รู้สึกตัว หรือสื่อสารไม่เข้าใจ แต่ระบบนี้จะสามารถระบุชื่อคนไข้ได้โดยไม่ผิด และยังมีประโยชนในการตรวจสอบข้อมูลย้อนหลัง ที่สำคัญเรายังสามารถทราบก่อนจ่ายยาว่า คนไข้คนไหนแพ้ยาอะไร ทำให้สะดวก และรวดเร็วมากขึ้น ซึ่งขณะนี้รพ.ระยองได้นำเทคโนโลยีนี้มาใช้ประมาณ 1 เดือน เริ่มจากแผนกฉุกเฉิน เนื่องจากมีผู้ป่วยฉุกเฉินถึงวันละ 200-300 คน” นพ.ไชยสิทธิ์ กล่าว

อย่างไรก็ตาม นพ.ไชยสิทธิ์ กล่าวว่า สำหรับการนำริสแบนด์มาใช้ ถือเป็นรพ.รัฐในสังกัดกระทรวงฯ แห่งแรกก็ว่าได้ที่นำมาใช้ตรงจุดนี้ ซึ่งหากผลการดำเนินการเป็นไปได้ด้วยดี คาดว่าจะมีการขยายไปสู่ผู้ป่วยกลุ่มอื่นๆต่อไป

นพ.สุพัฒน์ ใจงาม ผู้อำนวยการ รพ. ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน กล่าวว่า ปัญหาของทางรพ.ที่บุคลากรได้รับ พบมากที่สุด คือ เวลาทำงานมากๆ จะเหนื่อย เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ และเกิดท่าทีอันไม่น่าพอใจต่อคนไข้ หรือหลุดคำพูด โทนเสียงดังไป ส่วนหนึ่งก็มาจากจำนวนบุคลากรน้อย ปริมาณคนไข้มาก ซึ่งปัจจุบันเราก็พยายามบริหารจัดการ มีการแยกคนไข้ฉุกเฉิน พยายามสร้างความเข้าใจ และทำให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด ซึ่งจุดหนึ่งที่ช่วยในเรื่องบุคลากร คือ การให้ฝึกสติ การนั่งสมาธิ เพื่อให้จิตใจนิ่งขึ้น เพราะ หากเจ้าหน้าที่มีความสุข มีความตื่นรู้มีสติทุกขณะ รู้ว่าการทำอะไรให้เกิดความปลอดภัยมากที่สุด ก็จะทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยจะลดความผิดพลาดจากการทำงานได้

นพ.สุพัฒน์ ใจงาม

 

“การดำเนินการนั้น เราจะมีเครื่องมือ มีตาราง ข้อปฏิบัติให้ทำที่บ้าน เช่นเมื่อตื่นนอนอาจนั่งสมาธิสัก 5-10 นาที หรือบางคนไม่ถนัดนั่งสมาธิ ก็ใช้วิธีตื่นมาดูดอกไม้ หรือทำงานอดิเรกเล็กๆน้อยๆ ให้ผ่อนคลายได้ โดยเน้นให้อยู่กับปัจจุบัน ซึ่งจริงๆ ทุกการประชุมเราจะนั่งสมาธิก่อนประมาณ 5 นาที และทุกเช้าเราจะเปิดธรรมะภายในรพ.ทุกๆวัน 1 ชั่วโมง และจะมีการกล่าวนำผ่านเสียงตามสาย เพื่อให้ทุกๆวันทุกคนระลึก และมีสติของตัวเอง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำทุกวัน ก็สามารถช่วยผ่อนคลายให้แก่บุคลากรได้” ผู้อำนวยการรพ.ปางมะผ้ากล่าว