‘จัดฟันแฟชั่น’ พัฒนารูปแบบเลี่ยงผิดหมอฟันเถื่อน จี้ อย.คุมเข้มจำหน่ายอุปกรณ์จัดฟันให้มากขึ้น

ทันตแพทยสภาชี้ “จัดฟันแฟชั่น” เริ่มพัฒนารูปแบบ รับจัดทำ Retainer ส่งสินค้าทางไปรษณีย์เพื่อเลี่ยงความผิดข้อหาหมอฟันเถื่อน จี้ อย.ในฐานะหน่วยงานตาม พ.ร.บ.เครื่องมือแพทย์ คุมเข้มห้ามจำหน่ายอุปกรณ์จัดฟันแก่บุคคลทั่วไปรวมถึงแล็บทันตกรรมต้องจัดทำอุปกรณ์ตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น

ทพ.วัฒนะ ศรีวัฒนา อนุกรรมการประชาสัมพันธ์ของทันตแพทยสภา และหนึ่งในทีมจับกุมร่วมกับหน่วยปฏิบัติการพิเศษสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ซึ่งเข้าจับกุมแหล่งจำหน่ายสินค้าลวดจัดฟันแฟชั่นทางออนไลน์รายใหญ่ภายใต้ชื่อเฟสบุ๊ค Cheerfully Retainer หรือ รุ้ง เชียร์ฟูล เมื่อวันที่ 4 ม.ค. 2561 ที่ จ.ราชบุรี กล่าวว่า ผู้ต้องหาในคดีนี้มีรูปแบบการกระทำที่พยายามหลีกเลี่ยงความผิดตาม พ.ร.บ.วิชาชีพทันตกรรม ดังนั้นควรมีการขยายผลโดยให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เพิ่มความเข้มงวดในการจำหน่ายอุปกรณ์จัดฟันให้มากขึ้น

ทพ.วัฒนะ กล่าวว่า ผู้ต้องหาคดีนี้ใช้วิธีการให้ลูกค้าพิมพ์รอยพิมพ์ฟันด้วยตัวเองแล้วส่งมาให้ผู้ต้องหาทางไปรษณีย์ จากนั้นผู้ต้องหาจะส่งต่อรอยพิมพ์ดังกล่าวไปให้แล็บทันตกรรมจัดทำ Retainer ซึ่งมีทั้งสีและลวดลายแฟชั่นแบบต่างๆ แล้วจึงค่อยส่งกลับไปให้ลูกค้า เป็นลักษณะของการรับและส่งต่อ ซึ่งเป็นการเลี่ยงความผิดข้อหาหมอฟันเถื่อนเพราะไม่ได้มีการใช้เครื่องมือหรือทำหัตถการในช่องปาก

“วิธีนี้ถือเป็นรูปแบบใหม่ที่เพิ่งเจอเมื่อ 2-3 ปีมานี้ เมื่อก่อนเป็นหมอฟันเถื่อนที่ติดตั้งอุปกรณ์ในช่องปาก แต่ตอนนี้มีพัฒนาการ DIY ให้ลูกค้าทำรอยพิมพ์ปากส่งมาให้แทน เป็นการเลี่ยงไม่ให้โดนข้อหาหมอฟันเถื่อน แม้กระทั่งตอนให้สัมภาษณ์สื่อ ผู้ต้องหาก็ยังพูดเลยว่าหนูผิดตรงไหน แค่รับรอยพิมพ์ปากจากลูกค้าแล้วส่งให้แล็บทันตกรรม แค่รับมาแล้วส่งไปเท่านั้น” ทพ.วัฒนะ กล่าว

ทพ.วัฒนะ กล่าวอีกว่า โดยปกติแล้ว เวลาทำรอยพิมพ์ฟันเสร็จ ทันตแพทย์ต้องเทแบบทันที ไม่ใช่ให้ส่งไปรษณีย์แบบนี้ เพราะตัวแบบอาจจะบิดเบี้ยว Retainer ก็จะบิดเบี้ยวไปด้วย เห็นได้จากเสียง complain ของลูกค้าของผู้ต้องหารายนี้ที่บอกว่าใส่ไม่ลง ใส่แล้วกดเจ็บ ถือเป็นอันตรายต่อช่องปาก นอกจากเสี่ยงต่อการทำให้ฟันผิดรูปแล้ว ยังไม่รู้ด้วยว่าวัสดุที่ใช้มีคุณภาพได้เกรดทางการแพทย์หรือไม่ มีส่วนผสมของสารโลหะหนักที่เป็นอันตรายกับร่างกายด้วยหรือไม่

อย่างไรก็ดี แม้จะเลี่ยงความผิดตาม พ.ร.บ.วิชาชีพทันตกรรม ได้ 1 กระทง แต่การกระทำลักษณะนี้ก็ยังมีความผิดตามคำสั่ง สคบ.10/2552 เรื่องห้ามจำหน่ายสินค้าจัดฟันแฟชั่น ซึ่งมีโทษที่รุนแรง จำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 5 แสนบาท และในภาพใหญ่แล้วควรมีการขยายผล อาจไม่ถึงกับต้องแก้ไข พ.ร.บ.วิชาชีพทันตกรรม ให้ครอบคลุมความผิดนี้ แต่ อย.ในฐานะผู้บังคับใช้ พ.ร.บ.เครื่องมือแพทย์ ควรต้องเพิ่มความเข้มงวดในการควบคุมไม่ให้คนทั่วไปสามารถซื้ออุปกรณ์จัดฟันได้ โดยให้จำหน่ายเฉพาะทันตแพทย์เท่านั้น ประเด็นต่อมาคือแล็บทันตกรรมที่ทำอุปกรณ์ ฟันปลอม หรือ Retainer ก็ต้องจดแจ้งกับ อย.เหมือนกัน ต้องควบคุมให้ทำตามออเดอร์ของทันตแพทย์เท่านั้น ไม่ใช่ใครสั่งก็ทำให้

“ที่สำคัญคือทั้งสื่อ สถาบันการศึกษา องค์กรวิชาชีพต้องช่วยกันให้ความรู้วัยรุ่นให้เท่าทันสื่อ ต้องให้ความรู้ถึงอันตรายของการจัดฟันแฟชั่น และไม่โดนชักชวนไปทำแบบนี้” ทพ.วัฒนะ กล่าว

ทั้งนี้เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2561 มีข่าวใหญ่เรื่องการจับกุมจัดฟันแฟชั่น Cheerfully Retainer ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง สคบ. ทันตแพทยสภา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (ดูข่าว ที่นี่) การจับกุมจัดฟันแฟชั่นครั้งนี้ แตกต่างจากการจับกุมการจัดฟันแฟชั่นครั้งที่ผ่านมา เนื่องจาก “รุ้ง เชียร์ฟูล” รายนี้เป็นคนที่ไปรับพิมพ์ฟันให้นักแสดงสาว “แพท ณปภา” ถึงที่บ้านเมื่อปี 2558 และเป็นคนเดียวกันกับที่นักร้องลูกทุ่ง “จ๊ะ อาร์สยาม” โพสต์ข้อความเชียร์ให้ไปใช้บริการทำรีเทนเนอร์แฟชั่นเมื่อเดือนเมษายน 2560 นี้ ซึ่งหน่วยงานต่างๆ ได้เข้าไปตรวจสอบแต่ไม่สามารถดำเนินการใดๆ ได้

โดยทีมงานของอนุกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค ทันแตพทยสภา ได้รวบรวมข้อมูลจาก facebook ของรุ้ง เชียร์ฟูล ที่โพสข้อความและรายชื่อลูกค้าที่สั่งซื้อรีเทนเนอร์จัดฟันแฟชั่น จากข้อมูลการขายสินค้า 56 วัน (ในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน 2560) มีลูกค้าวัยรุ่นที่หลงเชื่อและตกเป็นเหยือรวม 1,548 ราย หรือเฉลี่ยวันละ 28 ราย