รพ.สต.เทพพัฒนา บุรีรัมย์ ต้นแบบ รพ.สต.ชวนคนเลิกบุหรี่

รพ.สต.เทพพัฒนา จ.บุรีรัมย์ รพ.สต.ต้นแบบชวนคนเลิกบุหรี่ แนะดึงชุมชนเป็นฐาน สร้างคลินิกเลิกบุหรี่เป็นศูนย์เรียนรู้ฯ  ย้ำ “เลิกบุหรี่ ใครๆ ก็ทำได้”   

นายประยงค์ ทองพระพักตร์

นายประยงค์ ทองพระพักตร์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) บ้านเทพพัฒนา อ.ปะคำ จ.บุรีรัมย์ กล่าวว่า การดำเนินงานของ รพ.สต.จะใช้คลินิกเลิกบุหรี่ภายใน รพ.สต. เป็นศูนย์เรียนรู้ควบคุมยาสูบโดยใช้ชุมชนเป็นฐานป้องกันและควบคุมจำนวนผู้สูบบุหรี่ ชักชวนผู้สูบบุหรี่เข้าร่วมโครงการอย่างสมัครใจ ปฏิญาณตนเลิกบุหรี่ โดยใช้คาถาชุมนุมเทวดาสร้างกำลังใจให้ผู้สูบบุหรี่เกิดความเชื่อมั่นว่าทำได้ ซึ่งการดำเนินงานจะสอดแทรกการรณรงค์ในเรื่องบุหรี่เข้ากับทุกกิจกรรมของการทำงานในพื้นที่ และมีการประชาสัมพันธ์ที่อาศัยสื่อบุคคล สื่อประชาสัมพันธ์ และกิจกรรมต่างๆ ที่ช่วยเลิกบุหรี่เป็นแรงกระตุ้น โดยมีวิธีการทำงาน คือ สร้างกระแสการรับรู้ ตั้งคณะทำงานเรื่องบุหรี่ระดับตำบลและหมู่บ้าน ใช้มาตรการทางสังคม ทำประชาคม กำหนดข้อตกลงร่วมกันในการเลิกบุหรี่ ได้แก่ หักดิบ ใช้ยาบำบัดโดยคลินิกฟ้าใส และเลิกโดยใช้สมุนไพร ตลอดจนการสร้างทีมงานร่วมกำหนดกลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจน  

“ตำบลโคกมะม่วง ติดบุหรี่มากถึง 2,947 คน จากประชาชน 15 ปีขึ้นไป จำนวน 10,768 คน ตั้งเป้าให้มีผู้เลิกบุหรี่ 800 คน  ที่สำคัญคนทำงาน หรือ อสม.ต้องเป็นบุคคลต้นแบบเลิก ละ ลด บุหรี่ เราทำงานเชิงรุก ทั้งกลางวันและกลางคืนเพราะเป็นเวลาว่างของชาวบ้าน โดยเวลากลางคืนจะเริ่ม ตั้งแต่เวลา 18.00 -21.00 น. โดยมีทีมวิทยากรควบคุมยาสูบและ อสม. โดยนำบุคคลต้นเลิกบุหรี่มาเป็นแบบอย่างและจูงใจให้คนที่ยังสูบอยู่ได้ตัดสินใจเลิก และชักชวนผู้ที่ยังสูบบุหรี่ให้เลิกสูบ มีการใช้สมุนไพรควบคู่ ได้แก่ มะนาว และเข้าสู่กระบวนการโดยกลุ่มที่มาจะเป็นกลุ่มที่สูบบุหรี่ทั้งหมด”

ส่วนคนที่เข้ามาใช้บริการที่คลินิกเลิกบุหรี่ ซึ่งจะไม่มีการเปิดเผยข้อมูลคนมาใช้บริการ แต่จะมีการโทรติดตามอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้การทำงานจะเน้นฝึกทักษะผู้ปฏิบัติงาน ให้มีวิธีการพูดที่ชักจูงใจ การจดบันทึก และการกระบวนการเลิกบุหรี่ตามคำแนะนำ ให้เกิดการทำงานที่เป็นระบบ คนฟังเกิดความคล้อยตามในที่สุด ซึ่งขั้นตอน คือ จะชวนเลิกโดยใช้เวลา 30-45 นาที ต่อ 1 เคส ใช้เวลา 1-2 วันกับการทำงานชวนเลิกบุหรี่ โดยเฉพาะคนที่ อสม.เชิญชวนมาที่คลินิก เพราะคนเหล่านั้นเป็นเป้าหมายหลักในโครงการ “3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทย เทิดไท้องค์ราชัน” จากนั้นจะซักถาม คัดกรอง และใช้คู่มือเลิกบุหรี่ช่วยเสริมการทำงาน

หากมีอาการอยากบุหรี่ ก็ใช้สมุนไพรช่วย โดยใช้มะนาวหรือรางจืด หั่นเป็นแว่น ให้กิน 7 วันช่วงที่อยากบุหรี่ อมไว้ 3 นาทีห้ามกลืน จากนั้นกินน้ำตาม ทำทุกครั้งที่อยากบุหรี่ หรือใช้น้ำมะพร้าว หรือหญ้าดอกขาวก็ได้ นอกจากนี้กำลังใจจากคนรอบข้าง ครอบครัว ความตั้งใจที่แน่วแน่ที่จะเลิกก็เป็นสิ่งสำคัญด้วย

กลยุทธ์อีกที่สำคัญอีกอย่างที่ทำให้ผลงานสำเร็จคือ คนทำงานต้องศึกษาเรื่องที่ทำให้เข้าใจ รู้จริง ถ่องแท้ อ่านและศึกษา เพื่อให้สามารถเลือกใช้รูปแบบ วิธีการเลิกบุหรี่ให้เหมาะสมกับแต่ละคน ซึ่งตำบลโคกมะม่วงได้ใช้กิจกรรมให้คำปรึกษาการช่วยเลิกบุหรี่ของ สายด่วน 1600 มาช่วยในการทำให้เลิก แนะนำให้คำปรึกษาร่วมด้วย