กลยุทธ์ ‘หมอฟันเถื่อน’ หาประโยชน์จากกระแสฮิตวัยรุ่น ระวังติดเชื้อถึงตายได้

เผยสถานการณ์ทำฟันเถื่อน จากฟันปลอม จัดฟันแฟชั่น ถึงรีเทนเนอร์ แถมงัดสารพัดกลยุทธ์เลี่ยงกฎหมาย ล่าสุดจัดผงพิมพ์ฟันส่งถึงบ้าน ลูกค้าพิมพ์ปากเอง เตรียมชงสำนักสถานการพยาบาลและการประกอบโรคศิลปะดำเนินการผู้จัดส่ง พฤติกรรมเข้าข่ายหมอฟันเถื่อน หวังผลการค้า พร้อมเตือนวัยรุ่นระวังอย่าหลงแฟชั่น ตกเป็นเหยื่อผู้ประกอบการเถื่อน เสี่ยงอันตราย ติดเชื้อถึงตายได้ ย้ำการจัดฟันและใส่รีเทนเนอร์ต้องทำโดยทันตแพทย์เท่านั้น      

กลายเป็นข่าวดังเมื่อปรากฎโฆษณาบนโลกโซเชียลมีเดียของร้านรับจัดฟันแห่งหนึ่งที่ได้ลงรูปขณะออกให้บริการพิมพ์ปากดาราสาวชื่อดังเพื่อทำ “เครื่องมือคงสภาพฟัน” หรือ “รีเทนเนอร์” สะท้อนให้เห็นถึงสถานการณ์ปัญหาการจัดฟันเถื่อนที่ยังคงแพร่หลายและได้รับความนิยม ขณะที่ผู้ให้บริการยังพัฒนารูปแบบการบริการเพื่อหลบเลี่ยงกฎหมาย

ทพ.ไพศาล กังวลกิจ

ทพ.ไพศาล กังวลกิจ ประธานราชวิทยาลัยทันตแพทย์แห่งประเทศไทย และอุปนายกทันตแพทยสภา กล่าวว่า การทำฟันเถื่อนเป็นปัญหาในบ้านเรามานาน และมีการพัฒนารูปแบบอย่างต่อเนื่อง นอกจากการให้บริการทำฟันเถื่อนอย่างการถอนฟันโดยหมอฟันเถื่อนที่มักขี่มอเตอร์ไซด์ออกให้บริการตามหมู่บ้านที่ยังคงพบในต่างจังหวัดพื้นที่ห่างไกลแล้ว ยังมีการรับทำฟันปลอมเถื่อนที่มีการเปิดร้านตามข้างถนนในกรุงเทพฯ โดยพบมากแถวถนนท่าพระจันทร์ รวมถึงการรับจัดฟันแฟชั่นที่เป็นปัญหาต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทั้งหมดนี้ไม่ได้ทำโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ 

ทั้งนี้ในส่วนของการจัดฟันถือเป็นการรักษาในทางการแพทย์ โดยทันตแพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัยและจัดฟันให้กับผู้ที่มีความจำเป็นจริงๆ ในกรณีที่การสบกันของฟันไม่ดี หรือกรณีของฟันที่ไม่เรียงตัวตามรูปแบบปกติ ซึ่งจะส่งผลต่อการเคี้ยวอาหารและการทำความสะอาดช่องปาก ระยะยาวจะส่งผลต่อสุขภาพในช่องปากได้ ทั้งนี้เพื่อให้ฟันกลับมาเป็นปกติ ซึ่งในอดีตการจัดฟันเป็นเรื่องที่น่าอาย โดยเด็กที่รับการจัดฟันมักถูกเพื่อนล้อเลียน แต่ด้วยค่านิยมที่เปลี่ยนไป ประกอบกับวัสดุการจัดฟันในระยะหลังมีความสวยงาม มียางสีสันสดใส ทำให้วัยรุ่นมองการจัดฟันเป็นเรื่องสวยงาม ใส่แล้วดูทันสมัย เป็นสัญลักษณ์ของคนรุ่นใหม่ ทำให้การจัดฟันได้รับความนิยมอย่างมากในวัยรุ่น  

แต่ด้วยการจัดฟันซึ่งทันตแพทย์ทำให้กับผู้ที่ต้องรับการรักษาเท่านั้น อีกทั้งการจัดฟันยังมีค่าใช้จ่ายสูงเพราะอุปกรณ์และวัสดุที่ใช้เป็นมาตรฐานซึ่งมีราคาแพง แต่ด้วยความอยากติดเหล็กดัดฟัน จึงเข้ารับบริการจากผู้ให้บริการเถื่อนที่ไม่ใช่ทันตแพทย์ที่หาประโยชน์จากช่องทางนี้ เพราะหวังผลเพียงแค่การติดสวยงาม เป็นการจัดฟันแฟชั่นเท่านั้น และจากการติดตามพบปัญหาการจัดฟันเถื่อนใน 3 รูปแบบ คือ

1.การขายลูกปัดพร้อมเหล็กใส่ฟัน เป็นรูปแบบเดิม แพร่กระจายขายตามห้างสรรพสินค้าและศูนย์การค้าทั่วไป โดยผู้ซื้อจะนำมาเกี่ยวที่ฟันให้ดูเหมือนได้รับการจัดฟัน แต่เนื่องจากทันตแพทยสภาได้ร้องเรียนไปยังสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ห้ามจำหน่ายและให้มีการเข้มงวดในเรื่องนี้ เพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายกับผู้ที่นำไปใช้ได้ จึงทำให้ปัญหาคลี่คลายไป

2.เปิดร้านรับจัดฟันตามศูนย์การค้า โดยมีการนำเครื่องมือและอุปกรณ์ทันตแพทย์มาให้บริการ แต่ผู้ทำไม่ได้เป็นทันตแพทย์ ซึ่งมีเด็กวัยรุ่นจำนวนไม่น้อยที่ไปรับบริการจัดฟันเพราะมีราคาถูก แต่ถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายเพราะนอกจากปัญหาเรื่องความสะอาดแล้ว ยังมีเรื่องมาตรฐานการรักษา ซึ่งการกระทำใดๆ ในช่องปากจะต้องทำโดยทันตแพทย์เท่านั้น เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายในช่องปากที่อาจส่งผลต่อสุขภาพได้ โดยเรื่องนี้ได้จับมือกับสำนักสถานพยาบาลและการประกอบโรคศิลปะ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เพื่อดำเนินการกับผู้ประกอบการเหล่านี้ แต่ด้วยความนิยมรับบริการของเด็กวัยรุ่นทำให้มีการเปิดร้านบริการต่อเนื่อง การตรวจจับจึงยังไม่หมดไป 

3.การบริการใส่เครื่องมือคงสภาพฟันหรือ “รีเทนเนอร์” ซึ่งกำลังได้รับความนิยมในกลุ่มวัยรุ่นนอกจากเหล็กดัดฟัน ซึ่งจะมีลักษณะคล้ายฟันปลอมโดยจะมีเหล็กดามอยู่ด้านหน้า อุปกรณ์ชิ้นนี้จะทำหน้าที่เพื่อยึดไม่ให้ฟันเคลื่อนตัวจนเสียรูป สามารถถอดเข้าออกได้ โดยการใส่รีเทนเนอร์ได้นั้นจะต้องมีการพิมพ์ฟันและนำมาเทปูนพลาสเตอร์เพื่อขึ้นรูปอุปกรณ์ก่อน ทั้งนี้เพื่อให้รีเทนเนอร์ที่ทำขึ้นยึดติดกับฟันพอดี และด้วยที่เป็นกระแสนิยมทำให้ผู้ประกอบการได้พัฒนารูปแบบบริการเพื่อหลบหลีกกฎหมาย นอกจากเปิดบริการผ่านทางเว็บไซต์ที่มีการให้บริการพิมพ์ฟันถึงบ้านแล้ว ขณะนี้ยังมีการจัดส่งผงพิมพ์ฟันพร้อมวิธีผสมและการพิมพ์ฟันให้กับผู้ที่ต้องการทำรีเทนเนอร์ และหลังจากพิมพ์ฟันแล้วให้ส่งกลับมายังผู้ให้บริการเพื่อส่งแลปจัดทำรีเทนเนอร์และส่งกลับไปให้ลูกค้าต่อไป โดยแลปที่ทำรีเทนเนอร์ให้เชื่อว่าไม่ได้มาตรฐานเช่นกัน เพราะแลปที่มีมาตรฐานจะไม่รับทำในลักษณะนี้

“กรณีนี้เป็นการส่งอุปกรณ์และวัสดุให้ผู้รับบริการพิมพ์ปากเอง เป็นการทำเลี่ยงกฎหมาย เพราะหากคนทำไม่ใช่ทันตแพทย์จะถือว่าผิด แต่กรณีที่ลูกค้าพิมพ์ปากเองไม่ผิดเพราะทำโดยตัวคุณเอง ไม่ได้มีคนอื่นทำให้ ขณะนี้อยู่ระหว่างการหารือกับสำนักสถานพยาบาลและการประกอบโรคศิลปะว่า กรณีคนที่ส่งอุปกรณ์และวัสดุมาให้จะเข้าจ่ายเป็นหมอฟันเถื่อนได้หรือไม่ เพราะเป็นการทำเพื่อหวังผลการค้า” ทพ.ไพศาล กล่าวและว่า ทั้งนี้ต้องบอกว่าการพิมพ์ปากไม่ใช่เรื่องที่ง่าย ทั้งการผสมวัสดุทำอย่างไรให้พอดี รวมถึงการพิมพ์ปากที่ต้องคลุมฟันและเหงือกทั้งหมด อีกทั้งในการพิมพ์ปากปกติจะต้องรีบทำการเทปูนพลาสเตอร์โดยเร็ว เนื่องจากวัสดุที่ใช้พิมพ์ปากมีความอ่อนตัวอาจส่งผลต่อรูปฟันและเหงือกบิดเบี้ยวที่อาจก่อให้เกิดการอักเสบในช่องปากภายหลัง อีกทั้งในการใส่รีเทนเนอร์ทันตแพทย์จะต้องเป็นผู้ดูแลและปรับให้เหมาะสม ทั้งนี้เพื่อไม่ให้รีเทนเนอร์ที่ใส่มีความพอดีในการคงสภาพฟัน  

ทพ.ไพศาล กล่าวต่อว่า กระบวนการที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องไม่ถูกต้อง ต้องมีการเตือนและให้ความรู้กับเด็กวัยรุ่นและผู้ปกครองในการเฝ้าระวัง เพราะการนำอุปกรณ์และวัสดุที่ไม่ได้มาตรฐานใส่ในช่องปากโดยไม่จำเป็น อาจทำให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพในภายหลังได้ โดยกรณีจัดฟันเถื่อนเคยมีผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อมาแล้ว ทั้งนี้การติดเหล็กดัดฟันหรือการใส่รีเทนเนอร์ต้องย้ำว่าไม่ใช่เรื่องโก้เก๋เพื่อให้ดูทันสมัย แต่เป็นการทำเพื่อรักษา โดยต้องมีการปรับทัศนคติและค่านิยมใหม่ ซึ่งกรณีที่ต้องจัดฟันทันตแพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัย และในกรณีขอผู้ที่มีฟันเรียงที่ดีอยู่แล้ว หากไปจัดฟันและใส่รีเทนเนอร์ที่ไม่ได้มาตรฐานอาจมีผลต่อรูปปากในภายหลังได้

ส่วนผู้ประกอบการที่ให้บริการจัดฟันและใส่รีเทนเนอร์เถื่อน ซึ่งมีความพยายามในการปรับรูปแบบบริการเพื่อหลีกเลี่ยงกฎหมายนั้น ทพ.ไพศาล กล่าวว่า คนเหล่านี้ถือเป็นภัยสังคมเพราะเป็นการให้บริการที่ไม่ถูกต้อง ไม่ได้มาตรฐานวิชาชีพ  เพียงเพื่อหวังหลอกเงินจากกลุ่มวัยรุ่นและเด็กที่ไม่รู้เท่าทัน เป็นการคิดถึงแต่ประโยชน์ส่วนตัวโดยไม่คำนึงถึงอันตรายต่อผู้อื่น แถมยังมีการนำรูปดารามาใช้ในการโฆษณาชวนเชื่อ ดังนั้นจึงต้องช่วยให้ความรู้และเตือนเด็กวัยรุ่นให้เข้าใจในเรื่องนี้ นอกจากนี้ที่ผ่านมาทันตแพทยสภาได้ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อเร่งปราบปรามโดยตลอด

“ทันตแพทยสภามีอำนาจดำเนินการกับทันตแพทย์ที่กระทำผิดจรรยาบรรณในด้านวิชาชีพเท่านั้น แต่ในกรณีของหมอฟันเถื่อนเราไม่มีอำนาจจัดการ ต้องอาศัยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้ง สคบ. สำนักสถานพยาบาลและการประกอบโรคศิลปะ สำนักคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และเจ้าหน้าที่ตำรวจเพื่อดำเนินการ โดยการแก้ไขปัญหาระยะยาวจะต้องมีการควบคุมการจำหน่ายวัสดุเหล่านี้ เพราะถือเป็นเครื่องมือแพทย์” ทพ.ไพศาล กล่าว