"รพ.สต.ชมพู" ใช้แอปฯอสม.ออนไลน์ช่วยต้านยาชุด แทรกความรู้ เชื้อดื้อยา-ใช้ยาสมเหตุผล

รพ.สต.ชมพู ใช้แอปฯอสม.ออนไลน์เป็นเครื่องมือเชิงรุกช่วยต่อต้านการลักลอบขาย "ยาชุด" ในพื้นที่ พร้อมแทรกความรู้เรื่องเชื้อดื้อยาและการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผลแก่ประชาชน ตั้งเป้า อสม.ลงพื้นที่ต่อเนื่องให้ข้อมูลการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยจนครบทุกหลังคาเรือน

นางเพ็ญศรี พันธุรี ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ชมพู อ.เนินมะปราง จ.พิษณุโลก หนึ่งในหน่วยบริการที่ได้รับรางวัลดีเด่นระดับประเทศในโครงการประกวดการใช้งานแอปพลิเคชัน อสม.ออนไลน์ ปีที่ 2 เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆ นี้พบว่ามีการนำยาชุดจากพื้นที่ภายนอกเข้ามาขายในชุมชน มีรูปแบบการขายแบบปากต่อปากและไม่ทราบแหล่งที่มาที่ชัดเจน มีลักษณะเป็นยาผง 10 ซอง ราคา 60 บาท จากการตรวจสอบพบว่ามีส่วนผสมของสารสเตียรอยด์ มีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้ผู้ใช้ยามีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆตามมา อาจเกิดภาวะไตวาย โดยเฉพาะกลุ่มผู้ที่เป็นโรคเบาหวานซึ่งมีภูมิต้านทานต่ำอยู่แล้ว นอกจากนี้ยังพบว่ามีการเสียชีวิตจากภาวะไตวายเกิดขึ้นแล้วด้วย

ทาง รพ.สต.จึงได้ดำเนินการเฝ้าระวังเรื่องการคุ้มครองผู้บริโภคหรือการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ปลอดภัยในเชิงรุก โดยนอกจากจะพยายามสืบหาแหล่งที่มาของยาว่ามีเส้นทางอย่างไร ใครเป็นคนนำเข้ามาแล้ว ยังมีกิจกรรมให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ออกเยี่ยมบ้านเพื่อให้ความรู้ในเรื่องการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย โดยใช้แอปฯพลิเคชัน อสม.ออนไลน์ เป็นเครื่องมือในการให้ชุดข้อมูลความรู้แก่ อสม. แล้วนำไปเผยแพร่แก่ประชาชนในพื้นที่อีกทอดหนึ่ง รวมทั้งใช้ในการรายงานข้อมูลผลการดำเนินงานของ อสม. กลับมายัง รพ.สต.อีกด้วย

"แนวทางของเราคือการถ่ายทอดข้อมูลผ่านแอปฯ อสม.ออนไลน์ ให้ทาง อสม.ศึกษาทำความเข้าใจก่อน แล้วให้ออกเยี่ยมบ้านเพื่อให้คำแนะนำไม่ให้ประชาชนใช้ยาชุด ให้ความรู้เรื่องการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย รวมทั้งสอบถามเกี่ยวกับใช้ยาของประชาชน เราก็จะรู้สถานการณ์ของตำบลเราว่ามีการใช้ยาชุดพร่ำเพรื่อมากน้อยเพียงใด เมื่อได้ข้อมูลตรงนี้เราก็สามารถนำมาวางแผน อาจจะนำคนกลุ่มนี้มาอบรมให้ความรู้เรื่องการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์อย่างเหมาะสมให้มากขึ้น อย่างน้อยประชาชนในพื้นที่เราจะได้ไม่ตกเป็นทาสของยาชุดเพราะมันมีอันตรายเยอะมาก" นางเพ็ญศรี กล่าว

ทั้งนี้ ปัจจุบัน อสม.ของ รพ.สต.ชมพูได้ลงพื้นที่เยี่ยมบ้านสร้างความรู้ความเข้าใจแก่ประชาชนไปแล้ว 500 หลังคาเรือนจากทั้งหมด 2,000 หลังคาเรือน และจะเดินหน้าดำเนินการต่อจนครบทุกหลังคาเรือน ขณะเดียวกัน นอกจากเรื่องอันตรายของยาชุดแล้ว ยังถือโอกาสนี้ให้ความรู้ในเรื่องการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผล (RDU ) ตลอดจนสร้างความตระหนักเรื่องเชื้อดื้อยาอันเนื่องมาจากการใช้ยาปฏิชีวนะมากเกินไปอีกด้วย

นางเพ็ญศรี กล่าวต่อไปว่า ในส่วนของการใช้งานแอปฯอสม.ออนไลน์ในเรื่องอื่นๆนั้น ปัจจุบันการส่งรายงานต่างๆให้ทำผ่านระบบออนไลน์ทั้งหมดแล้ว และที่ถือว่าเป็นประโยชน์อย่างมาคือฟังชั่นรายงานการสำรวจลูกน้ำยุงลายเพราะช่วยให้เกิดความครอบคลุมในการดูแลพื้นที่ อีกทั้งข้อมูลที่ย้อนกลับมาที่ รพ.สต. ยังเป็นข้อมูลที่สามารถนำมาวิเคราะห์วางแผน รณรงค์ หรือประเมินจุดเสี่ยงแล้วแจ้ง อสม. ในพื้นที่ให้ดำเนินการควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

"เรื่องการสำรวจลูกน้ำยุงลายถือเป็นฟังชั่นที่ดีที่สุด เพราะอสม.เรามี 178 คน ข้อมูลภาชนะที่สำรวจมีนับหมื่นชิ้น ถ้าให้ประมวลผลด้วยมือคงไม่ไหวแน่ แอปฯตัวนี้สามารถประมวลผลให้ได้เลย ถ้าอยากรู้ภาพรวมรายหมู่ว่าหมู่ไหนเสี่ยง ข้อมูลรายตัวบุคคลหรือข้อมูลระยะรายสัปดาห์ก็สามารถดูได้ ทำให้เราสามารถวางแผนควบคุมโรคได้มีคุณภาพมากขึ้น ส่วนภาพรวมทั่วไปปีนี้ อสม.ของเรามีความชำนาญในการใช้แอปฯเยอะขึ้น พี่เลี้ยงไม่เหนื่อยเลย ต่างจากช่วงแรกๆที่ต้องกระตุ้นกันนิดหน่อย เหลืออีกแค่ 3% ที่ยังไม่ได้ใช้เพราะเป็นผู้สูงอายุและเครื่องโทรศัพท์มือถือที่ไม่รองรับการใช้แอปฯ และยังมีบางส่วนของหมู่บ้าน ประมาณ 100 หลังคาเรือนที่ไม่มีไฟฟ้าใช้ การส่งจุดพิกัดต่างๆจึงไม่มีความแม่นยำเพราะ อสม.ต้องออกมาส่งข้อมูลในจุดที่มีสัญญาณข้างนอก ส่วนงานประจำ งานเอกสารที่เป็นกระดาษเราไม่รับเลย พอ อสม.เขาใช้จนชินแล้วก็รู้สึกสบายๆ ยิ้มแฉ่ง ไม่ต้องมีเอกสาร ใครใช้ไม่เป็นก็ให้เพื่อน อสม.ช่วยกันสอน ใช้ระบบอิงกลุ่ม ทำให้ใช้งานคล่องและมากขึ้นเรื่อยๆ" นางเพ็ญศรี กล่าว

นางเพ็ญศรี กล่าวทิ้งท้ายว่า ช่วงนี้ใกล้หมดช่วงเวลาเก็บคะแนนการประกวดการใช้งานแอปพลิเคชัน อสม.ออนไลน์ ปีที่ 3 แล้ว ส่วนตัวอยากเป็นกำลังใจให้เพื่อนๆ รพ.สต.ที่เข้าร่วมประกวดทุกแห่ง เรื่องเงินรางวัลเป็นผลพลอยได้เฉยๆ แต่ประโยชน์ที่แท้จริงคือตอบโจทย์การทำงานได้อย่างมากโดยเฉพาเรื่องฟังชั่นสำรวจลูกน้ำยุงลาย ส่วน รพ.สต.ที่ยังไม่ได้ใช้แอปฯนี้ อยากให้ลองเปิดใจใช้งานดู เชื่อว่าจะเกิดความประทับใจ ส่วน รพ.สต.ที่ใช้งานอยู่แล้วเชื่อว่าน่าจะประทับใจแอปฯอสม.ออนไลน์กันทั้งหมด