รู้ทันมะเร็งปากมดลูก

แม้มะเร็งเต้านมจะเป็นเนื้อร้ายที่ผู้หญิงเป็นมากที่สุด แต่มะเร็งที่คร่าชีวิตสาวไทยมากเป็นอันดับ 1 คือ “มะเร็งปากมดลูก”หรือ เอชพีวี HPV (Human Papilloma Virus) ที่เป็นไวรัสตัวร้าย ก่อมะเร็งปากมดลูก

ซึ่งต้นเหตุของมะเร็งปากมดลูกนั้น มีตั้งแต่สารเคมีที่ทำให้เกิดการระคายเคืองเรื้อรัง หรือสิ่งต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บของเซลล์ แต่รู้ไหมว่าตัวการหลักของมะเร็งปากมดลูกนั้นก็คือ เชื้อไวรัส เอชพีวี HPV (Human Papilloma Virus) และช่องทางหลักของการติดเชื้อ HPV คือ การมีเพศสัมพันธ์แบบธรรมดาๆ นั่นเอง ซึ่งในเวลานี้หลายประเทศกำลังตื่นตัวกันมากสำหรับการให้ข้อมูลความรู้เรื่อง มะเร็งปากดมดลูก ให้แก่ประชาชน เพื่อให้เกิดการป้องกันและรักษาตัวได้อย่างทันท่วงที

มาทำความรู้จัก ไวรัส เอชพีวี กันดีกว่า

รอ.นพ.อดุลย์ชัย แสงเสริฐ หรือ หมอเกมส์ ทีมแพทย์จิตอาสา แพทย์เฉพาะทางบาทเดียว ให้ข้อมูลว่า เอชพีวี บางชนิดเป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรคผิวหนังที่เราสังเกตเห็นได้ เช่น หูดบริเวณมือและเท้า แต่บางชนิดนำไปสู่การเกิดเซลล์มะเร็งในบริเวณอวัยวะเพศ หรือมะเร็งปากมดลูกได้อย่างไร อธิบายได้ดังนี้ เซลล์ในร่างกายจะมีการแบ่งตัวอยู่เสมอโดยธรรมชาติ แต่เมื่อร่างกายเกิดการติดเชื้อ เอชพีวี ที่ทำให้เกิดเซล์มะเร็งนั้นจะเข้าไปรบกวนกระบวนการแบ่งตัวของเซลล์ทำให้เกิดความผิดปกติ เมื่อเวลาผ่านไปโครงสร้างทางพันธุกรรมของเซลล์บางส่วนที่มีการแบ่งตัวผิดปกตินั้น จะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรและไม่สามารถแก้ไขให้คืนเดิมได้ และจะเริ่มกลายเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุด

“โดยเฉพาะคนที่ติดเชื้อส่วนใหญ่จะไม่รู้ตัว เพราะแทบไม่มีอาการใดๆ ปรากฏให้เห็นเลย ยกเว้นในบางรายที่อาจเกิดหูดบริเวณอวัยวะเพศ ทั้งภายในและภายนอกช่องคลอด บริเวณปากมดลูก และรอบๆ ทวารหนัก ส่วนในผู้ชายมักพบบริเวณส่วนปลายของอวัยวะเพศ หรือผิวหนังรอบๆ อวัยวะเพศ ถุงอัณฑะ หรือทวารหนักเช่นกัน หากเป็นหูดเราสามารถรักษาได้ แต่ถ้าป็น เอชพีวี ที่ไม่แสดงอาการใดๆ ออกมา เราจะไม่สามารถรู้ได้เลยว่าติดเชื้อนี้ เว้นแต่จะไปตรวจเป็นเฉพาะโรคเท่านั้น”

รอ.นพ.อดุลย์ชัย กล่าวว่า วิธีการสังเกตอาการผู้ที่เสี่ยงการเกิดมะเร็งปากมดลูก คือ 1.มีเลือดออกกระปริบกระปอย ในช่วงที่ไม่ได้เป็นประจำเดือน 2.ตกขาวมีสีเหลือง น้ำตาล เขียว มีกลิ่นเหม็น หากมีอาการเบื้องต้นเหล่านี้ควรไปตรวจเฉพาะทาง แต่ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นมะเร็งปากมดลูกเสมอไป อาจจะเป็นเพียงแค่หูด อย่างไรก็ตามอย่านิ่งนอนใจ เพราะอาการของมะเร็งนั้นจะไม่ได้แสดงให้เห็นตั้งแต่แรกเริ่ม หากตรวจพบไวก็รักษาได้ทันท่วงที ที่สำคัญผู้ที่อยู่ในช่วงอายุตั้งแต่ 9-26 ปี สามารถฉีดวัคซีน HPV เพื่อป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้”

ปัจจัยโดยรวมที่เป็นองค์ประกอบในการก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูก ดังนี้

1.คนที่มีคู่นอนติดเชื้อมาก่อน

2.คนที่มีคู่นอนหลายคน

3.คนที่มีคู่นอน และคู่นอนมีเพศสัมพันธ์กับคนอื่นมากกว่า 1 คน

4.คนที่มีระบบภูมิต้านทานในร่างกายอ่อนแอ (เช่น ในช่วงที่กำลังตั้งครรภ์หรือคนที่มีเชื้อ เอช ไอ วี)

5.สูบบุหรี่เป็นประจำ

6.กินอาหารที่เป็นโทษกับร่างกาย อาหารที่มีสารเคมีประกอบ

7.ใช้ยาฮอร์โมนเป็นประจำ เช่น การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดติดต่อกันนาน 5 ปี

8.มีลูกคนแรกตอนอายุน้อยมาก

9.มีลูกหลายคน

10.ติดเชื้อ เอชไอวี/เอดส์ ซึ่งมีผลให้ภูมิต้านทานของร่างกายอ่อนแอลง

11.พฤติกรรมทางเพศของฝ่ายชายที่มีคู่นอนหลายคนทำให้มีโอกาสจะนำเชื้อ เอช พี วี มาติดฝ่ายหญิงได้มากขึ้น

2.แม่ หรือพี่สาว น้องสาว เคยเป็นมะเร็งปากมดลูก

* หากมีเพศสัมพันธ์ วิธีป้องกันการติดเชื้อ เอชพีวี คือ ต้องใส่ถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธีทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ การใช้ถุงยางอนามัยจะช่วยให้ห่างไกลการติดเชื้อ เอชพีวีได้

มะเร็งเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับอาหาร วิถีชีวิต การป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูกนั้นไม่ได้มีขั้นตอนออะไรที่ยาก แต่เน้นไปที่การหลีกเลี่ยงและปฏิบัตตนให้อยู่บนพื้นฐานการมีสุขภาวะที่ดี ซึ่ง สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้เน้นย้ำให้ประชาชน ออกกำลังกาย รับประทานผักผลไม้ 400 กรัมต่อวัน หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ห่างไกลจากสุราและสิ่งเสพติด เช่น บุหรี่ เพราะนอกจากจะช่วยในเรื่องการป้องกันมะเร็งปากมดลูกแล้ว ยังช่วยให้ห่างไกลจาก โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง NCDs หรือ non-communicable diseases ได้ดี เท่านี้ประชาชนก็จะมีสุขภาพที่ดีตามมา

เรื่องโดย ชมนภัส วังอินทร์ team content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลจาก : รอ.นพ.อดุลย์ชัย แสงเสริฐ ทีมแพทย์จิตอาสา แพทย์เฉพาะทางบาทเดียว และหนังสือ ทำอย่างไรให้ห่างไกลมะเร็ง

รอ.นพ.อดุลย์ชัย แสงเสริฐ