ยัน “นักสาธารณสุข” ไม่ล้นตลาด รพ.สต.ยังมีบุคลากรไม่พอ

รพ.สต.โวยนิยามกำลังคนสุขภาพขาดแคลนไม่ชัดเจน ยันวิชาชีพนักสาธารณสุขขาดแคลน เหตุ รพ.สต.แต่ละแห่งยังมีบุคลากรไม่พอ

จากเวทีของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ในวันที่ 3 เมษายน 2560 ซึ่งคณะอนุกรรมการวางแผนกำลังคนด้านสุขภาพของประเทศในทศวรรษหน้าได้กล่าวถึงกำลังคนด้านสุขภาพว่านักสาธารณสุขจะล้นตลาดภายใน 10 ปีนั้น นายริซกี สาร๊ะ เลขาธิการชมรมนักวิชาการสาธารณสุขประเทศไทย (ชวส.) และคณะกรรมการฝ่ายยุทธศาสตร์ชมรม ผอ.รพ.สต.(ประเทศไทย) กล่าวว่า จากข่าวดังกล่าวส่งผลกระทบต่อวิชาชีพสาธารณสุขชุมชน เนื่องจากพบว่าอนุกรรมการฯ อาจมีการเก็บข้อมูลจากผู้มีส่วนได้เสียที่ไม่ครบถ้วนสมบูรณ์รอบด้านมากนัก เช่น ข้อมูลจากสภาการสาธารณสุขชุมชน หรือองค์กรนักสาธารณสุขอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องในปัจจุบัน 

ทั้งนี้นักสาธารณสุขเคยค้านผลการศึกษาดังกล่าวในช่วงที่ผ่านมา แต่ทางอนุกรรมการฯ ก็ยังมีการสื่อสารทำให้มีผลเสียต่อวิชาชีพสาธารณสุข ซึ่งเหตุผลที่นักสาธารณสุขโต้แย้งว่ายังเป็นวิชาชีพที่ต้องการด้านกำลังคนและตลาดวิชาชีพ มีดังนี้

1.รพ.สต.แต่ละแห่ง ยังขาดแคลนบุคลากร โดยเฉลี่ยมี 2-5 คน ต่อแห่ง และมีนักสาธารณสุขแห่งละ 1-2 คน แต่หาก อกพ.กระทรวงสาธารณสุขผ่านมติโครงสร้างหน่วยงานสาธารณสุขภูมิภาค ทั้ง สสจ. สสอ. รพศ. รพท. รพช. และ รพ.สต. จะมีความต้องการนักสาธารณสุขเพิ่ม โดยเฉพาะ รพ.สต.ทั้งหมื่นแห่งที่แบ่งอัตรากำลังตามโครงสร้างใหม่ ระดับ S, M, L ถึง 7-15 คน (เป็นนักสาธารณสุข 4-8 คน)

2.กำลังคนของวิชาชีพสาธารณสุขในอนาคต ไม่ได้เป็นที่ต้องการแค่ในภาครัฐเท่านั้น แต่ยังสามารถผลิตป้อนภาคเอกชน ท้องถิ่น และภาคการศึกษา ฯลฯ เพราะในอนาคตอันใกล้นักสาธารณสุข เป็นผู้มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ มีมาตรฐาน จากการเป็นผู้มีใบประกอบวิชาชีพรองรับ

3.ขณะนี้สภาการสาธารณสุขชุมชนมีความชัดเจนมากขึ้น และกำลังเดินหน้าตามนโยบาย เพื่อให้นักสาธารณสุข เป็น "ผู้ประกอบวิชาชีพสาธารณสุขชุมชน" โดยเร็ว และมีภารกิจที่จะต้องวางแผนการผลิตนักสาธารณสุขในอัตราที่เหมาะสมกับความต้องการทุกภาคส่วน รวมทั้งการควบคุมหลักสูตรการสอนทั้งในภาครัฐและเอกชน ให้มีคุณภาพมาตรฐาน และผลิตนักสาธารณสุขที่ตรงกับความต้องการของตลาดวิชาชีพด้วย

นายริซกี กล่าวต่อว่า ดังนั้นแผนการผลิตนักสาธารณสุขในอนาคต ต้องสอดรับกับความต้องการในอนาคต และขณะนี้ องค์กรนักสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกำลังหาแนวทางนำเสนอข้อมูลที่ถูกต้อง ของกำลังคนสุขภาพในสาขานักสาธารณสุขแก่อนุกรรมการฯ และผู้เกี่ยวข้องต่อไป

อนึ่ง ก่อนหน้านี้ นพ.ฑิณกร โนรี เลขานุการคณะอนุกรรมการวางแผนกำลังคนด้านสุขภาพของประเทศในทศวรรษหน้า ให้ข้อมูลในเวทีสช.เจาะประเด็น เรื่อง“ล้นตลาดหรือขาดแคลน! ถึงเวลาสแกนกำลังคนด้านสุขภาพ” วันที่ 3 เมษายน 2560 โดยระบุว่า ปริมาณกำลังคนในปัจจุบัน ในส่วนของนักสาธารณสุข แบ่งเป็นนักวิชาการสาธารณสุข 27,035 คน สัดส่วน 1 คน ต่อ 2,416 คน เจ้าพนักงานสาธารณสุขชุมชน 27,006 คน สัดส่วน 1 คน ต่อ 2,419 คน และแพทย์แผนไทย/ประยุกต์ 30,371 คน สัดส่วน 1 คน ต่อ 2,151 คน ซึ่งเมื่อพิจารณากำลังการผลิตบุคลากรพบว่ามีการผลิตนักสาธารณสุขใน 69 สถาบัน ส่วนใหญ่เป็นมหาวิทยาลัยราชภัฎ ปีละ 10,988-14,197 คน และแพทย์แผนไทย/ประยุกต์ 27 สถาบัน ผลิตได้ปีละ 1,080 คน หากผลิตผลิตในอัตรานี้ในอีก 10 ปีข้างหน้าจะมีจำนวนมากเป็นแสนๆคน

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

กำลังคนสุขภาพ 'ล้นตลาดหรือขาดแคลน' หรือมีปัญหา ‘กระจายบุคลากรไม่ดี’