แอปฯ “อสม.ออนไลน์” อาวุธใหม่งานส่งเสริมสุขภาพเชิงรุก

สำหรับงานด้านการส่งเสริมป้องกันสุขภาพ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ถือเป็นกลไกสำคัญในการติดตามข้อมูลภาวะสุขภาพในระดับชุมชน ซึ่งเมื่อเร็วๆ นี้ ได้มีการพัฒนาแอปพลิเคชั่น “อสม.ออนไลน์” ขึ้นมา เพื่อให้การติดต่อสื่อสาร และการไหลเวียนข้อมูลระหว่างโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และ อสม.รวดเร็ว มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ทั้งนี้ แอปพลิเคชั่นดังกล่าว ถูกพัฒนาโดยบริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือเอไอเอส โดยนำร่องใช้งานในพื้นที่ รพ.สต.หลักร้อย จ.นครราชสีมา เป็นแห่งแรกในประเทศไทย

ปรัธนา ลีลพนัง รองกรรมการผู้อำนวยการ สายงานการตลาด ของเอไอเอส กล่าวว่า รพ.สต.เป็นศูนย์กลางในการดูแลส่งเสริมสุขภาพของคนในชุมชน โดยทำงานร่วมกับ อสม.ในการการลงพื้นที่ปฏิบัติงาน ทั้งการสร้างเสริมสุขภาพ การควบคุมและป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสภาพ โดยเฉพาะ อสม.ที่ต้องออกเยี่ยมสุขภาพของชาวบ้านในความรับผิดชอบถึง 10 – 15 หลังคาเรือนต่อ อสม. 1 คน และเมื่อลงพื้นที่แล้ว อสม.จะต้องทำบันทึกรายงานสถานการณ์สุขภาพของคนในชุมชนต่อ รพ.สต.ทุกเดือน ดังนั้นการเข้าถึงข้อมูลและการสื่อสารข้อมูลที่รวดเร็ว ถูกต้องแม่นยำ จึงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก

ด้วยเหตุนี้ เอไอเอส จึงได้ศึกษาวิถีการทำงาน พฤติกรรมการปฏิบัติงาน รวมถึงอุปสรรคและข้อจำกัดของ รพ.สต.และ อสม.ในพื้นที่จริง จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาพัฒนาจนได้แอปพลิเคชั่น “อสม.ออนไลน์” ออกมา

ปรัธนา กล่าวว่า แอปพลิเคชั่นนี้ มีจุดเด่นในเรื่องการใช้งานง่าย ไม่ซับซ้อน มีเมนูภาษาไทย สามารถส่งข้อความได้หลากหลายรูปแบบทั้งข้อความตัวอักษร ภาพ เสียง และวิดีโอคลิป ตลอดจนจัดเรียงเป็นหมวดหมู่ข้อมูลที่ชัดเจน เช่น การรับส่งข้อมูลข่าวหรือประกาศต่างๆ จากกระทรวงสาธารณสุข การส่งรายงานหรือใบงานประจำเดือน การรายงานสถานการณ์โรคระบาดในพื้นที่ การนัดหมายและบันทึกประชุม และการแจ้งรับเงิน รวมถึงการสนทนาทั้งแบบเดี่ยว และแบบกลุ่ม ซึ่งจะทำให้ รพ.สต.และ อสม.สามารถเข้าถึงสถานการณ์ และเฝ้าระวังป้องกัน ควบคุมโรคในพื้นที่รับผิดชอบได้ดียิ่งขึ้น 

ทั้งนี้ ฟังชั่นการทำงานของแอปพลิเคชั่นดังกล่าว จะมีหน้ากระดานข่าว ซึ่ง feed ข้อมูลโดย รพ.สต. แบ่งเป็น 5 หัวข้อ ประกอบด้วย 1.หมวดข้อมูลข่าวสาร ได้แก่ ประกาศและจดหมายข่าว เพื่อเป็นข้อมูลในการส่งเสริมสุขภาพ และองค์ความรู้ด้านสาธารณสุขของ อสม. 2.หมวดโรคระบาด เพื่อติดตามสถานะ ตอบสนองการทำงานและแจ้งเตือนให้ข้อมูลแก่  อสม.ในพื้นที่ได้รับทราบ เฝ้าระวังในหมู่บ้าน

3.หมวดการนัดหมายประชุม ซึ่งจะระบุรายละเอียดวาระการประชุมประจำเดือน และแจ้งเตือนอัตโนมัติเมื่อใกล้ถึงวันประชุม 4.หมวดบันทึกการประชุม ซึ่งจะแสดงรายละเอียดวาระการประชุมในแต่ละครั้งที่ผ่านมา และ 5.หมวดแจ้งรับเงิน โดยจะเป็นการแจ้งวัน เวลา สถานที่ในการรับเงินค่าป่วยการของ อสม. ทั้งนี้ ในทุกหมวดข่าวสารจะเปิดให้ อสม.เข้าไปแสดงความคิดเห็นในกระดานข่าวได้ด้วย

นอกจากนี้ ยังมีฟังชั่นการส่งรายงานแบบออนไลน์ โดย อสม.สามารถส่งใบงานประจำเดือนของตนเองให้แก่ รพ.สต.ได้ตลอดเวลา ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในแง่ที่ว่า รพ.สต.สามารถเข้าถึงสถานการณ์และการเปลี่ยนแปลงของชุมชนได้ตลอดเวลา ทำให้รวบรวมและบริหารจัดการข้อมูลในพื้นที่รับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ขณะเดียวกัน แอปพลิเคชั่นนี้ยังมีฟังชั่น Chat เพื่อให้ อสม. สนทนากับผู้อำนวยการ หรือ เจ้าหน้าที่ของ รพ.สต.ได้ตลอดเวลา อีกทั้งสามารถตั้งกลุ่มสนทนาเฉพาะหมู่ของตนเองได้ ทั้งในรูปแบบตัวอักษร ภาพ วิดีโอและเสียง รวมทั้งจะแสดงตำแหน่งในขณะปฏิบัติงานให้ รพ.สต.รับทราบ ซึ่งจะมีประโยชน์กรณีที่ต้องการขอความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน

สุชาติ สนพะเนาว์ ผู้อำนวยการ รพ.สต.หลักร้อย ให้ข้อมูลว่า ที่ผ่านมาการทำงานระหว่าง รพ.สต.กับ อสม.ในการแจ้งข้อมูลข่าวสารจะต้องใช้เวลานาน และอาจจะไม่ได้รับข้อมูลครบทุกคน หรือหากได้รับข้อมูลก็อาจจะช้าเกินไปจนไม่สามารถเฝ้าระวังป้องกันได้ทันท่วงทีหากเกิดโรคระบาด

เช่นเดียวกับการนัดประชุมและการส่งรายงานการประชุมที่ใช้เวลานานในการส่งกลับมาให้กับ รพ.สต. ซึ่งมีกำหนดการส่งเดือนละครั้งในวันที่เข้ามาประชุม ทำให้งานของ รพ.สต.ล้นมือในแต่ละช่วง แต่หากมีเครื่องมือที่จะเข้ามาบริหารจัดการ การปฎิบัติงานของ รพ.สต.และ อสม.ก็จะสามารถปฎิบัติหน้าที่ในเชิงรุกมากยิ่งขึ้น

สุชาติ กล่าวว่า แอปพลิเคชั่น อสม.ออนไลน์ ได้เข้ามาช่วยให้งานของ รพ.สต.และ อสม.มีศักยภาพในเรื่องการบริหารจัดการข้อมูล การติดต่อสื่อสาร การเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคในพื้นที่รับผิดชอบ รวมไปถึงการลงพื้นที่ดูแลคนในชุมชน เพราะแอปพลิเคชั่นนี้ช่วยให้ได้รับข้อมูล ข่าวสารที่ครบถ้วน รวดเร็ว ทันต่อเหตุการณ์ จึงสามารถแจ้งต่อได้ทันท่วงที ส่งผลให้สามารถเตรียมการรักษาได้ เช่นเดียวกับแผนรับมือหากเกิดโรคระบาด และยังช่วยให้ประหยัดเวลา ค่าใช้จ่ายในการปฎิบัติหน้าที่อีกด้วย

ทั้งนี้ รายงานข่าวจากเอไอเอส ระบุว่า การต่อยอดการใช้งานแอปพลิเคชั่น อสม.ออนไลน์ในขั้นต่อไป ทางบริษัทจะเน้นการเข้าไปการให้ความรู้ในการใช้งานและประโยชน์ที่จะได้รับตาม รพ.สต. ต่างๆ ซึ่งนับตั้งแต่เปิดตัว แอปพลิเคชั่นนี้เมื่อเดือน ก.ย. เป็นต้นมา มี รพ.สต.จำนวนมากที่แสดงความต้องการนำแอปพลิเคชั่นนี้ไปใช้งาน อย่างไรก็ตาม การจะขยายไปพื้นที่ไหนอีก ต้องดูปัจจัยในพื้นที่นั้นๆ ก่อนว่ามีความพร้อมนำเทคโนโลยีไปใช้งานด้วยหรือไม่